Jak możemy się dowiedzieć na miejscu - pierwszy właściciel Białej Fabryki, Ludwik Ferdynand Geyer jest uznawany za pioniera rozwoju łódzkiego przemysłu włókienniczego. Pochodzący z Brandenburgii przemysłowiec przybył do miasta w I połowie XIX wieku i osiedlił się w południowej części ulicy Piotrkowskiej, w osadzie fabrycznej Łódka. Szybko wybudował prężnie rozwijające się przedsiębiorstwo. Dzięki jego pracy w Łodzi stanął pierwszy komin fabryczny, a krosna zaczęły poruszać się za pomocą maszyny parowej. Przemysłowiec (a w późniejszym czasie również jego synowie), pomimo często zmieniającej się koniunktury cały czas rozbudowywali i unowocześniali zakłady. Pamiętali też o działalności na rzecz miasta, co przejawiało się w czynnym udziale w budowie gmachów użyteczności publicznej. Po II wojnie światowej zakłady zostały znacjonalizowane i funkcjonowały do lat 90-tych XX wieku pod nazwą ZPB "Eskimo".
Dzięki rodzinie Geyerów, południowa część ulicy Piotrkowskiej wzbogaciła się o monumentalny, klasycystyczny gmach Białej Fabryki, ulokowany po przeciwnej stronie kompleks Czerwonej Fabryki wraz z kamienicą biurową, szereg willi i pałaców fabrykanckich oraz park przypałacowy z ciekawymi gatunkami roślin.
Pierwsze próby założenia w tym miejscu placówki muzealnej sięgają roku 1952, kiedy to historyk sztuki i instruktorka tkactwa - Krystyna Kondratiuk doprowadziła do utworzenia Działu Tkactwa w łódzkim Muzeum Sztuki. Ze względu na powodzenie przedsięwzięcia dział ten został przekształcony w Oddział Muzeum Sztuki, a pomysłodawczyni została jego pierwszym dyrektorem.
W 1959 r. budynek tkalni został przejęty przez Muzeum Historii Włókiennictwa, które od 1 stycznia 1960 roku uzyskało status samodzielnej placówki muzealnej. W 1975 r. nazwa instytucji została zmieniona na Centralne Muzeum Włókiennictwa.
Placówka ta posiada imponującą kolekcję obiektów związanych z historią włókiennictwa, bogate i zróżnicowane zbiory tkaniny przemysłowej, artystycznej, odzieży i akcesoriów z różnych okresów. Od 1972 r. cyklicznie organizuje Międzynarodowe Triennale Tkaniny – najstarszą i najważniejszą wystawę tego typu. W 2023 roku impreza odbędzie się już po raz 18.
W muzeum można obejrzeć wystawę stałą „MIASTO-MODA-MASZYNA”, która jest wielowątkową opowieścią o Łodzi ukształtowanej przez przemysł włókienniczy. To historia o energii i dynamice miasta będącego w nieustannym ruchu, o jego wzlotach i upadkach oraz transformacjach warunkujących życie jego mieszkańców. Na ekspozycję składają się trzy wątki tematyczne, trzy piętra i licząca ponad 2 500 m² przestrzeń wypełniona niemal 400 obiektami z kolekcji muzeum.
Na wystawie „Sala maszyn w ruchu” można natomiast usłyszeć zabytkowe krosna przy pracy, a tym samym poczuć niepowtarzalny klimat sali fabrycznej minionych czasów oraz realia niezwykle trudnej i wymagającej pracy tkacza, gdzie codzienny znój, mozół, kurz i szum wyznaczały powtarzalny rytm pracy.
Instytucja posiada także bogatą ofertę warsztatów i zajęć edukacyjnych skierowanych dla dzieci i dorosłych, w trakcie których uczestnicy sami tworzą i poznają szeroko pojętą sztukę.
Od 2009 r. Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi jest gospodarzem „Geyer Music Factory” - cyklu letnich koncertów, które na stałe wpisały się w wakacyjny kalendarz łódzkich wydarzeń. Latem na dziedzińcu Białej Fabryki odbywają się również pokazy kina plenerowego.
Muzeum znajduje się przy ulicy Piotrkowskiej 282 i jest czynne od środy do niedzieli (w środy wstęp na wystawy stałe jest bezpłatny). Na tyłach muzeum znajduje się Łódzki Park Kultury Miejskiej (dawny Skansen Łódzkiej Architektury Drewnianej) z charakterystyczną XIX-wieczną zabudową z domkami tkaczy, drewnianym kościołem przeniesionym z Nowosolnej, a także z podmiejską willą letniskową. Miejsce to opisywaliśmy już w cyklu „Odkrywamy znane i nieznane” - zobacz artykuł.
Komentarze 1