Przemoc wobec seniorów to problem, o którym wciąż mówi się za mało. Dotyczy osób starszych zarówno w domach rodzinnych, jak i w placówkach opiekuńczych. Obejmuje nie tylko agresję fizyczną, ale także wyzwiska, zaniedbanie, manipulacje czy wykorzystywanie finansowe. Seniorzy często wstydzą się o tym mówić lub boją się utraty jedynego opiekuna, dlatego wiele przypadków nigdy nie trafia do odpowiednich służb.
Wraz ze starzeniem się społeczeństwa zjawisko przemocy wobec osób starszych staje się coraz bardziej widoczne. Wielu opiekunów jest przeciążonych obowiązkami, żyje w stresie lub nie ma wystarczającej wiedzy, jak wspierać starszą osobę. Jednak żadne trudności nie usprawiedliwiają krzywdzenia drugiego człowieka. Przemoc często zaczyna się od drobnych zachowań, które z czasem stają się coraz poważniejsze.
Przemoc wobec seniorów może przybierać różne formy. Najczęściej wyróżnia się pięć jej głównych rodzajów:
1. Przemoc fizyczna - bicie, szarpanie, popychanie. To najłatwiej zauważalna, ale wciąż często ukrywana forma przemocy. Badania wskazują, że może dotyczyć od kilku do nawet kilkudziesięciu procent seniorów.
2. Przemoc ekonomiczna - okradanie, wymuszanie pieniędzy, manipulowanie kosztami. Dotyka wielu osób starszych, także ze strony znajomych, instytucji czy oszustów podszywających się pod członków rodziny. Szacuje się, że część nadużyć finansowych popełniają osoby opiekujące się seniorem.
3. Przemoc psychiczna - wyzwiska, poniżanie, groźby, izolowanie czy celowe wprowadzanie w błąd. To jedna z najczęściej spotykanych form, szczególnie wobec osób z demencją.
4. Przemoc seksualna - od molestowania po gwałt, ale także tworzenie lub przechowywanie treści o charakterze seksualnym bez zgody seniora. Szczególnie narażone są samotne kobiety oraz osoby zależne od opiekuna.
5. Zaniedbanie - brak pomocy, pozostawienie osoby starszej samej, ignorowanie podstawowych potrzeb. Samotność i brak wsparcia to problemy dotykające coraz większą liczbę seniorów.
Jedną z ważnych instytucji wspierających działania przeciw przemocy w regionie jest Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi (RCPS w Łodzi), które przeprowadza liczne szkolenia oraz realizuje projekty mające na celu ochronę seniorów oraz zwiększanie świadomości społecznej. RCPS w Łodzi współpracuje z ośrodkami pomocy społecznej, policją i organizacjami pozarządowymi, tworząc sieć wsparcia dla osób starszych. To miejsce, które realnie wzmacnia system pomocy i reagowania na przemoc. Regionalne Centrum Polityki Społecznej w Łodzi prowadzi także Wojewódzki Telefon Wsparcia dla Seniorów - to bezpłatna linia, pod numerem 42 20 819 99, czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 16:00–19:00. Dzięki temu seniorzy mogą uzyskać fachową pomoc prawnika, psychologa lub pracownika pomocy społecznej bez wychodzenia z domu. RCPS angażuje się również w edukację i organizuje konferencje na temat zagrożeń, w tym przemocy wobec osób starszych, łącząc instytucje społeczne i policyjne, żeby skuteczniej chronić seniorów.
Jeśli istnieje podejrzenie przemocy, należy reagować. Wsparcie można uzyskać również w ośrodkach pomocy społecznej, na policji, u lekarza rodzinnego czy w lokalnych fundacjach. Dostępny jest także Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” - 800 120 002, bezpłatny i anonimowy.
Przemoc wobec seniorów nie znika sama. Reagując, rozmawiając i wspierając, możemy chronić zdrowie i godność osób starszych. Każdy ma prawo do życia w bezpieczeństwie i szacunku - niezależnie od wieku.
Materiał powstał we współpracy z Samorządem Województwa Łódzkiego i Regionalnym Centrum Polityki Społecznej w Łodzi oraz jest finansowany ze środków Województwa Łódzkiego
Komentarze 2