Piotrkowsko-łódzkie animozje

Owe piotrkowsko-łódzkie animozje są obecne w życiu codziennym i rzutują na wzajemne zachowanie względem siebie piotrkowian i łodzian. Pewnie sporo czasu jeszcze upłynie, nim uda się wykorzenić to nasze negatywne nastawienie. Zastanawiające jest jednak, gdzie należy upatrywać jego korzeni? Czy rzeczywiście związane jest z ustanowieniem stolicy regionu w jednym z miast?

Piotrkowsko-łódzkie czy też łódzko-piotrkowskie animozje – nikt oficjalnie, zwłaszcza wśród lokalnych władz, nie przyzna, że istnieją jakieś antypatie między mieszkańcami obu miast. A jednak powszechnie wiadomo, że we wzajemnych relacjach piotrkowian z łodzianami przeważa negatywne nastawienie jednych do drugich. My nie lubimy wyrażać się pozytywnie o mieszkańcach Łodzi, a i oni nie pozostają nam dłużni. Jakie wydarzenia z dziejów obu miast przyczyniły się do trwających do dziś animozji?

A wszystko przez walkę o stolicę

Bez wątpienia genezy wzajemnych niechęci należy upatrywać w ustanowieniu stolicy regionu najpierw w Piotrkowie, a następnie w Łodzi. Przez lata łodzianie bezskutecznie starali się o to, by to ich miasto było tym najważniejszym w tej części kraju, a kiedy w końcu doprowadzili do tego, piotrkowianie uznali ich za winnych odebrania rangi i miana stolicy trybunalskiemu grodowi. Zacznijmy jednak od początku.

Powstała 13 stycznia 1867 roku gubernia piotrkowska była jedną z najbogatszych w ówczesnym imperium Romanowów. W jej skład wchodziło osiem powiatów: będziński, brzeziński, częstochowski, łaski, łódzki, piotrkowski, radomski i rawski. W Piotrkowie, jako stolicy, obok gubernatora był ulokowany rząd, w skład którego obok wicegubernatora wchodzili także czterej radcy kierujący wydziałami: administracyjnym, wojskowo-policyjnym, skarbowym i prawnym oraz kilku asesorów odpowiedzialnych za kierowanie wydziałami dóbr rządowych i ubezpieczeń. Grono rządowych urzędników zasilali także: inżynier miasta, naczelnik dyrekcji naukowej i kasjer gubernialny. Przy władzach rządowych działała również kancelaria prezydialna, sekretarz gubernialny, archiwum, drukarnia oraz redaktor urzędowego tytułu “Dziennika Gubernialnego Petrokowskiego”. Dopełnienie władzy carskiego namiestnika stanowiły urząd do spraw włościańskich, Łódzka Dyrekcja Naukowa, Zarząd Poczt i Kasa Gubernialna. Wszystkie te urzędy świadczyły o randze i roli stolicy. Niemniej jednak 26 lat po ustanowieniu Piotrkowa stolicą guberni, 27 stycznia 1897 roku w pobliskiej Łodzi rozpoczęto dyskurs o przeniesieniu tu władz gubernialnych i sądowych. Kilka dni później radcy łódzcy do swego pomysłu próbowali przekonać ówczesnego gubernatora piotrkowskiego Konstantina Millera. Na drodze do sfinalizowania sprawy stanął im jednak stanowczy sprzeciw głównych władz Imperium Carskiego.nextpagePróbę ustanowienia Łodzi stolicą, tyle tylko że samodzielnej już jednostki administracyjnej, niezależnej od Piotrkowa, z własnymi władzami, w skład której weszłyby oderwane od guberni piotrkowskiej powiaty łaski i łódzki, podjęto w 1911 roku. Tym razem był to pomysł ówczesnych sfer przemysłowych i handlowych Łodzi. W tym celu zawiązano nawet Łódzki Komitet Giełdowy, którego przedstawiciele wystąpili do ministra handlu i przemysłu z projektem utworzenia w Łodzi sądu okręgowego i izby skarbowej. Jako uzasadnienie projektu przedłożono wyjaśnienia, według których prowadzenie spraw w pobliskim Piotrkowie miało narażać mieszkańców Łodzi na niepotrzebną stratę czasu i koszty, trudności w pozyskiwaniu potrzebnych zaświadczeń, a nadto zdarzało się, że w nawale spraw terminy procesów w Piotrkowie nie dochodziły do skutku. Podobnie jak miało to miejsce pod koniec lat 90. XIX stulecia, tak i tym razem pomysł łodzian nie znalazł uznania w oczach władz centralnych w Petersburgu. Utracie prerogatyw sprzeciwiły się także władze piotrkowskie.

W myśl zasady do trzech razy sztuka Łódź stolicą regionu, a właściwie nowo utworzonego województwa łódzkiego, odbierając tym samym prym trybunalskiemu grodowi, stała się na mocy ustawy z 2 sierpnia 1919 roku.

Oczywiście w 1975 roku Piotrków stał się stolicą województwa piotrkowskiego, niemniej w 1999 roku tę pozycję utracił na rzecz Łodzi. Historia więc zatoczyła koło i znów powróciły dawne animozje. Widać do dziś łodzianie nie mogą nam zapomnieć bezskutecznej walki o palmę pierwszeństwa w tej części kraju, a my z kolei nie do końca potrafimy pogodzić się z tym, że nasze miasto zajmuje drugą pozycję co do ważności w województwie.

Agawa