Wojewoda Łódzka unieważniła uchwałę Rady Miasta Piotrkowa Trybunalskiego w sprawie przeprowadzenia referendum dotyczącego powstania Centrum Integracji Cudzoziemców (CIC). Oznacza to, że w najbliższym czasie mieszkańcy Piotrkowa nie pójdą do urn w tej sprawie.
Decyzja wojewody Doroty Ryl jest rozstrzygnięciem nadzorczym, które – jak wskazano w uzasadnieniu – eliminuje uchwałę Rady Miasta z obrotu prawnego w całości.
Sprawa referendum w Piotrkowie zaczęła się 13 maja 2025 roku, kiedy to Komitet Referendalny „Piotrkowianie przeciwko Centrum Integracji Cudzoziemców” złożył zawiadomienie o zamiarze przeprowadzenia referendum lokalnego. Celem miało być wyrażenie sprzeciwu wobec tworzenia i organizacji CIC oraz wobec relokacji imigrantów na terenie miasta.
W lipcu pełnomocniczka komitetu Beata Dróżdż złożyła do Rady Miasta formalny wniosek o przeprowadzenie referendum wraz z podpisami poparcia. Rada Miasta na sesji 8 sierpnia 2025 roku przyjęła uchwałę o zarządzeniu referendum.
Już na etapie prac pojawiały się jednak zastrzeżenia dotyczące treści pytań referendalnych.
Zgodnie z ustawą o referendum lokalnym, treść pytań referendalnych musi być tożsama na każdym etapie procedury – od pierwszego zawiadomienia, przez obwieszczenia, aż po wniosek składany do Rady Miasta.
W przypadku piotrkowskiego referendum ta zasada nie została spełniona. W pierwszym zawiadomieniu z maja 2025 roku pojawił się zapis o sprzeciwie wobec „relokacji nielegalnych imigrantów”. W późniejszym wniosku z lipca tego samego roku sformułowanie to zmieniono na „relokację imigrantów”.
Ta rozbieżność stała się jednym z kluczowych powodów stwierdzenia nieważności uchwały.
W rozstrzygnięciu nadzorczym wojewoda wskazała, że uchwała Rady Miasta naruszała ustawę o referendum lokalnym.
Kwestionowana uchwała narusza art. 17 ust. 1 ustawy, gdyż została podjęta pomimo tego, że wniosek mieszkańców nie spełniał wymogów ustawy. Wniosek o przeprowadzenie referendum zawierał bowiem inne pytania niż te, o których byli informowani mieszkańcy na wcześniejszych etapach procedury referendalnej – czytamy w uzasadnieniu.
Podkreślono także, że przedmiot referendum wykraczał poza kompetencje gminy:
W dyspozycji ustawy o referendum lokalnym nie mieści się podejmowanie referendum w sprawach dotyczących polityki migracyjnej, w tym wspólnej polityki migracyjnej, o jakiej mowa w art. 79 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Decyzję wojewody przekazał podczas specjalnego spotkania z dziennikarzami przewodniczący Rady Miasta Piotrkowa Trybunalskiego, Mariusz Staszek:
– Na podstawie artykułu 91 ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym, stwierdzam nieważność uchwały numer 21/211/2025 Rady Miasta Piotrkowa Trybunalskiego z dnia 8 sierpnia 2025 roku w sprawie przeprowadzenia referendum lokalnego na wniosek mieszkańców. (…) W tym momencie referendum w Piotrkowie nie odbędzie się – powiedział M.Staszek.
Przewodniczący dodał, że poinformowanie mieszkańców o decyzji wojewody jest jego obowiązkiem:
– Dlatego też uważam, że niezwłocznie po otrzymaniu tego pisma powinienem społeczność lokalną poinformować, że w Piotrkowie nie będzie referendum lokalnego związanego z Centrum Integracji Cudzoziemców.
Procedura przygotowania referendum była już rozpoczęta. Rada Miasta powołała Miejską Komisję Referendalną w sześcioosobowym składzie. Trwało kompletowanie obwodowych komisji, przygotowywano listy wyborcze i szkolenia.
Jak podkreślił Mariusz Staszek:
– Komisja rozpoczęła już pracę, na pewno będzie w tym momencie wyhamowana i wstrzymana. Część środków budżetowych została już wydana, ale większość pozostanie w budżecie i zostanie dobrze spożytkowana na rzecz mieszkańców.
Nie ma jeszcze pełnych danych, ile ostatecznie kosztowały przygotowania do referendum.
Choć uchwała Rady Miasta została unieważniona, to nie kończy sprawy definitywnie. Komitet referendalny ma prawo ponownie zbierać podpisy i złożyć nowy wniosek.
– Nikt im tego nie broni. Komitet referendalny ma prawo odwołać się za pośrednictwem wojewody do sądu administracyjnego, a także może ponownie podjąć próbę zorganizowania referendum – mówił przewodniczący Rady.
Pełnomocniczka komitetu referendalnego w swoim wpisie w mediach społecznościowych odniosła się do decyzji wojewody. Napisała m.in.:
Właśnie dostałam informację, że Donald Tusk rękoma wojewody łódzkiego stwierdził nieważność uchwały Rady Miasta Piotrkowa Trybunalskiego o referendum dotyczącym sprzeciwu mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego wobec migracji i Centrum Integracji Cudzoziemców w Piotrkowie Trybunalskim, które miało się odbyć 21.09.2025 r.
Warto podkreślić, że decyzja wojewody miała charakter nadzorczy i została oparta na przepisach ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o referendum lokalnym.
Decyzja wojewody łódzkiej jednoznacznie przesądziła, że w najbliższym czasie w Piotrkowie nie odbędzie się referendum w sprawie Centrum Integracji Cudzoziemców. Główną przyczyną było niespełnienie wymogów ustawowych – rozbieżności w treści pytań referendalnych oraz przekroczenie kompetencji gminy.
Choć inicjatorzy referendum mogą ponowić swoje działania, to obecnie procedura została zatrzymana.
Komentarze 87