Artykuł sponsorowany
Tomografia komputerowa (TK) głowy jest jednym z najczęściej wykonywanych badań obrazowych w diagnostyce nagłych lub przewlekłych schorzeń ośrodkowego układu nerwowego. Pozwala szybko i precyzyjnie ocenić struktury mózgu, kości czaszki oraz zatok przynosowych, co sprawia, że jest kluczowym narzędziem np. w rozpoznaniu udarów, krwotoków, nowotworów czy urazów. Badanie wykonuje się zarówno w trybie pilnym, jak i planowym, w zależności od stanu pacjenta i rodzaju dolegliwości.
Tomografię komputerową głowy lekarz może zlecić wtedy, gdy objawy wskazują na zaburzenia pracy mózgu lub istnieje podejrzenie uszkodzenia struktur wewnątrzczaszkowych. Świadczyć mogą o tym m.in.:
silne, nagłe bóle głowy o niejasnej przyczynie,
urazy głowy i podejrzenie złamań kości czaszki,
zaburzenia świadomości, omdlenia, utraty przytomności,
objawy mogące sugerować udar niedokrwienny lub krwotoczny,
podejrzenie guzów mózgu, torbieli lub zmian przerzutowych,
napady drgawkowe i padaczka o nieznanej etiologii,
przewlekłe bóle głowy niewyjaśnione innymi badaniami.
TK głowy wykorzystuje się również w diagnostyce zatok przynosowych, zapaleń kości czaszki, przy ocenie przebiegu zmian pourazowych u dzieci i dorosłych, a także w celu kontroli po zabiegach neurochirurgicznych.
Badanie odbywa się w specjalnie przygotowanej pracowni, a cała procedura trwa zwykle od 5 do 15 minut. Pacjent leży na ruchomym stole, który powoli wsuwany jest do szerokiego pierścienia aparatu. Tomografia jest całkowicie bezbolesna, a urządzenie wykonuje serię kilku zdjęć. Aby uzyskać wyraźny i czytelny obraz, konieczne jest pozostanie bez ruchu przez cały czas badania.
Część badań wykonywana jest z podaniem środka kontrastowego. W takim przypadku pacjent otrzymuje przed badaniem kontrast przez wenflon. Podczas jego podania może pojawić się krótkotrwałe uczucie ciepła w ciele lub metaliczny posmak w ustach – jest to naturalna i szybko ustępująca reakcja organizmu.
Tomografia z kontrastem wykonywana jest natomiast wtedy, gdy konieczna jest dokładniejsza ocena struktur mózgu i naczyń. Kontrast pozwala uwidocznić zmiany, które w badaniu bez kontrastu mogą pozostać niewyraźne, np. guzy, przerzuty, obszary zapalne, ropnie, niedokrwienie lub malformacje naczyniowe. W wielu przypadkach najpierw wykonuje się część badania bez kontrastu, a następnie podaje środek cieniujący dla uzyskania pełniejszego obrazu diagnostycznego.
Decyzja o podaniu kontrastu uzależniona jest od celu badania i zawsze podejmuje ją specjalista, z uwzględnieniem możliwych przeciwwskazań. W przypadku badania z kontrastem niezbędne jest dostarczenie prawidłowych wyników badania stężenia kreatyniny we krwi, które ocenia wydolność nerek.
TK głowy dostarcza szczegółowych informacji pozwalających wykryć szereg nieprawidłowości. Badanie może ujawnić ostre krwotoki, krwiaki pourazowe, złamania kości czaszki, udar czy obrzęk mózgu, dzięki czemu jest niezastąpione w medycynie ratunkowej. Przy zastosowaniu kontrastu można odróżnić zmiany nowotworowe od torbieli, wykryć przerzuty, zapalenia i infekcje wewnątrzczaszkowe. Tomografia pokazuje również zanik korowy charakterystyczny dla chorób neurodegeneracyjnych oraz wrodzone wady budowy mózgu. Badanie bywa wykorzystywane również kontrolnie, np. po zabiegach neurochirurgicznych, w monitorowaniu guzów mózgu czy w ocenie skuteczności leczenia.
