Dr n. med. Sławomir Adam Wolniak, specjalista psychiatra, prezes Wolmed Sp. z o.o. Szpital i Poradnie: Uzależnienie od leków może rozwinąć się w różnych sytuacjach i z różnych powodów. Kluczową rolę odgrywa tu zarówno działanie samego leku, jak i indywidualne cechy pacjenta. Pacjenci mogą uzależnić od takich leków, jak opioidy, benzodiazepiny czy barbiturany. Ale nawet leki przeciwbólowe, które wydają się być nie uzależniające, mogą do niego prowadzić, jeśli są używane w sposób niezgodny z zaleceniami lekarza.
Jakie leki są najbardziej uzależniające?
Najbardziej znane substancje uzależniające to opioidy, takie jak oksykodon czy morfina, które są przepisywane na silny ból. Benzodiazepiny, jak alprazolam czy diazepam, stosowane głównie w leczeniu lęku i bezsenności, również mogą prowadzić do uzależnienia. Ważne jest, aby stosować je zgodnie z zaleceniami lekarza i unikać nadużywania. Ryzyko uzależnienia wzrasta bowiem razem ze zwiększaniem dawek i długością leczenia. Na uzależnienie od leków są też bardziej podatne osoby z historią uzależnienia od alkoholu i m.in. ze zdiagnozowanym zaburzeniem osobowości.
Jak uniknąć uzależnienia od leków?
Najważniejszą rzeczą jest ich stosowanie z zaleceniami lekarza. Nie należy przekraczać dawek ani przedłużać czasu stosowania bez konsultacji z psychiatrą. Istotne jest również regularne monitorowanie stanu zdrowia przez lekarza, który wcześniej może zauważyć potencjalne problemy i w odpowiednim czasie wprowadzić odpowiednie korekty. Dodatkowo, ważne jest, aby być świadomym swojego stanu psychicznego i fizycznego oraz zgłaszać mu wszelkie niepokojące objawy.
Są jednak osoby, które od leków się uzależnią. Przychodzi moment, w którym potrzebują coraz większych dawek, by osiągnąć oczekiwany efekt. Przy próbie odstawienia pojawiają się silne niepożądane objawy. Co można wtedy zrobić?
Po pierwsze uświadomić sobie, że ten stan może się pogarszać i należy podjąć decyzję o przejściu detoksykacji. Detoks polekowy to proces, który ma na celu stopniowe wycofywanie się z używania substancji uzależniających pod nadzorem lekarza. Nagłe przerwanie przyjmowania leków może prowadzić do poważnych objawów odstawienia, które mogą nawet zagrażać życiu pacjenta. Stopniowe zmniejszanie dawek leków jest procesem wymagającym cierpliwości i profesjonalnego wsparcia, ponieważ może wiązać się z różnymi objawami, takimi jak lęk, drażliwość czy zaburzenia snu. W przypadku uzależnienia od leków, detoksykacja musi być zawsze przeprowadzana pod nadzorem lekarza specjalisty, tak, jak to się dzieje w Klinice Wolmed, gdzie całodobowe dyżury pełnią lekarze i pielęgniarki.
Detoksykacja często stanowi pierwszy krok w procesie leczenia uzależnienia od leków. Umożliwia pacjentowi oczyszczenie organizmu z substancji uzależniających, co może być konieczne do skutecznego uczestnictwa w terapii psychologicznej i innych formach leczenia. Detoksykacja polekowa pozwala pacjentowi na przełamanie fizycznej i psychicznej zależności od leków. Jest to czas, w którym pacjent może zacząć zmieniać swoje nawyki, myślenie i podejście do problemu uzależnienia. W Klinice Wolmed zapewniamy naszym pacjentom wspierające środowisko specjalistów, które sprzyja całemu procesowi. Po zakończeniu detoksykacji pacjent ma szansę poczuć ulgę związaną z oczyszczeniem organizmu z leków, wielu pacjentów staje się wówczas bardziej otwartymi na ideę terapii i dalszego leczenia.
Jakie są różnice między terapią stacjonarną i ambulatoryjną? Jaką terapię zaleciłby Pan pacjentowi po zakończonym detoksie?
Terapia stacjonarna polega na kilkutygodniowym pobycie w ośrodku terapii uzależnień. W przypadku uzależnienia od leków, w Klinice Wolmed, jest to minimum 6 tygodni. Zapewniamy całodobową opiekę medyczną, 3 sesje indywidualne w tygodniu, 4 grupy terapeutyczne oraz szeroko pojętą psychoedukację w postaci wykładów i warsztatów terapeutycznych, muzykoterapię oraz terapię ruchem. Terapia stacjonarna jest zwykle zalecana w przypadkach, gdy pacjent wymaga intensywnego nadzoru i wsparcia, na przykład w przypadku poważnego uzależnienia od substancji lub innych problemów psychiatrycznych. Terapia ambulatoryjna polega na uczestnictwie w sesjach terapeutycznych w wyznaczonych dniach i godzinach, np. w Poradni Leczenia Uzależnień Wolmed w Bełchatowie lub Pajecznie. W czasie trwania terapii pacjenci mogą kontynuować swoje codzienne obowiązki, jak np. praca zawodowa. Terapia ambulatoryjna może obejmować sesje terapeutyczne indywidualne, grupowe lub rodzinne. Jest to często preferowana opcja dla osób, które nie wymagają intensywnej opieki i mogą skutecznie funkcjonować poza środowiskiem szpitalnym.
Dla osoby uzależnionej od leków, która zakończyła detoksykację, może być wskazana terapia stacjonarna. Niewątpliwą zaletą jest fakt, że w trakcie pobytu w ośrodku pacjent ma dostęp do lekarzy, terapeutów, pielęgniarek i innych specjalistów, co pozwala na szybką reakcję w przypadku pojawienia się ewentualnych problemów, oraz skuteczne monitorowanie postępów w leczeniu. Ponadto, pobyt w ośrodku eliminuje ryzyko dostępu do substancji uzależniających oraz innych czynników, które mogłyby prowadzić do nawrotu uzależnienia.
Więcej na: www.wolmed.pl
