Cukrzyca a sport – jak bezpiecznie trenować?

Cukrzyca a sport

Badania pokazują, że regularna aktywność fizyczna pomaga w stabilizacji glikemii i poprawia ogólne samopoczucie. Dzieje się tak dzięki zwiększonej wrażliwości komórek na insulinę, co przekłada się na poprawę siły mięśniowej, wydolności oraz redukcję tkanki tłuszczowej.

Masz cukrzycę i zamierzasz trenować? Zanim zaczniesz, skonsultuj się z lekarzem i rozważ wykonanie badań laboratoryjnych, by skontrolować stan zdrowia. Istnieją gotowe pakiety badań dla osób aktywnych fizycznie dostępne np. w ALAB sport.

·Wysiłek fizyczny a cukrzyca typu 1

Nie ma przeciwwskazań do uprawiania sportu przez osoby z cukrzycą typu 1, o ile choroba jest dobrze wyrównana nie występują ostre ani przewlekłe powikłania. Kluczowe znaczenie ma monitorowanie poziomu glukozy przed i po treningu oraz wyciąganie wniosków z tych obserwacji. Dzięki temu możliwe jest odpowiednie dostosowanie dawek insuliny okołotreningowej oraz zaplanowanie składu i rozkładu posiłków w sposób bezpieczny i wspierający aktywność.

·Wysiłek fizyczny a cukrzyca typu 2

Korzyści płynące z regularnych ćwiczeń w cukrzycy typu 2 są bardzo szerokie, a wśród nich można wymienić:

• poprawę kontroli glikemii: obniżenie poziomu cukru, poprawa HbA1c,
• prewencję chorób sercowo-naczyniowych,
• poprawę profilu lipidowego,
• regulację ciśnienia tętniczego,
• redukcję masy ciała, w tym trzewnej tkanki tłuszczowej, która ma silny związek z insulinoopornością i zaburzeniami metabolicznymi.

Jeśli chcesz dowiedzieć więcej na temat cukrzycy, zajrzyj na blog ALAB sport: Cukrzyca a sport - ALAB sport

Cukrzyca – przeciwwskazania do uprawiania sportu

Podejmowanie aktywności fizycznej przez osoby z cukrzycą zawsze powinno być poprzedzone konsultacją lekarską. Rodzaj i intensywność ruchu należy dobrać indywidualnie – najlepiej we współpracy z lekarzem, trenerem medycznym lub fizjoterapeutą. Warto ustalić, jakie formy aktywności (oprócz spacerów) są bezpieczne na danym etapie choroby.

Istnieją sytuacje, w których aktywność fizyczna może być przeciwwskazana lub wymaga szczególnej ostrożności. Należą do nich:

1. Zaawansowana retinopatia cukrzycowa
2. Ciężka neuropatia, szczególnie z obecnością stopy cukrzycowej
3. Niekontrolowane nadciśnienie tętnicze lub choroba wieńcowa
4. Zaawansowana nefropatia cukrzycowa
5. Epizody ciężkiej hipoglikemii
6. Ostre infekcje, gorączka, kwasica ketonowa
7. Zaawansowane choroby serca (np. niewydolność lub arytmie)

W takich przypadkach aktywność fizyczna powinna być prowadzona wyłącznie pod kontrolą specjalisty lub – czasowo – całkowicie ograniczona.

Cukrzyca – na co zwrócić uwagę przed rozpoczęciem treningu

Podczas wysiłku fizycznego organizm zużywa glukozę, co może prowadzić do jej nadmiernego spadku. Aby tego uniknąć, warto:

• kontrolować poziom glukozy przed, w trakcie (co 30–60 min) i po treningu,
• mieć przy sobie źródło cukrów prostych (np. słodki napój, kostki cukru, landrynki – bez czekolady),
• nosić przy sobie identyfikator informujący o cukrzycy,
• unikać intensywnego wysiłku wieczorem,
• rozważyć zmniejszenie dawki insuliny doposiłkowej o około 30–50% przed planowanym wysiłkiem (zakres powinien być dostosowany indywidualnie – najlepiej po konsultacji z diabetologiem),
• insulinę wstrzykiwać w brzuch, a nie w kończyny,
• nie trenować w czasie infekcji, gorączki, stanu zapalnego czy złego samopoczucia.

Jakie aktywności wybrać przy cukrzycy?

Osobom z cukrzycą zaleca się regularną aktywność fizyczną, obejmującą różne formy ruchu. Rekomendowana dawka to minimum 150 minut umiarkowanego wysiłku aerobowego tygodniowo, rozłożonego na co najmniej 3 dni, bez przerw dłuższych niż 2 dni.

Najlepsze efekty przynosi połączenie ćwiczeń aerobowych (np. szybki marsz, jazda na rowerze, pływanie, taniec) z treningiem oporowym (np. ćwiczenia wzmacniające z ciężarem własnego ciała lub lekkimi ciężarami), wykonywanych co najmniej 2–3 razy w tygodniu. Każda aktywność powinna być dopasowana do wieku, poziomu sprawności, ewentualnych powikłań i ogólnego stanu zdrowia.

Aktywność fizyczna w cukrzycy nie tylko jest możliwa, ale wręcz potrzebna. Klucz to indywidualne podejście, regularność i dobre przygotowanie – wtedy ruch staje się realnym wsparciem w leczeniu.

Bibliografia:

1. https://alabsport.pl/blog/cukrzyca-a-sport/
2. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą – 2025, Current Topics in Diabetes Official Joural of the Diabetes Poland, 2025, s. 33-36