Jak działają amortyzatory?
Oprócz wyżej wymienionych zadań- które oddziałują głównie na podniesienie komfortu jazdy, amortyzatory mogą być odpowiedzialne również za prowadzenie koła oraz służyć poprawie naszego bezpieczeństwa podczas poruszania się pojazdem. W przypadku użytkowania zużytych lub uszkodzonych elementów zawieszenia, koła mogą odrywać się od asfaltu po najechaniu na nierówności, co niewątpliwie może negatywnie wpływać na długość drogi hamowania, zakłócać pracę systemów wspomagających, jak ABS czy ESP.
Film z amortyzatorem pochodzi z autodoc.pl
W zależności od zastosowanych w naszym pojeździe amortyzatorów:
-
przy amortyzatorach jednorurowych - w jednej komorze umieszczone są- na dole gaz roboczy, a na górze- olej roboczy, które oddzielone są tłokiem. Podczas kontaktu z nierównością amortyzator ściska się, a tłoczysko wsuwa do komory roboczej, co powoduje ruch tłoka ku dołowi. Olej wędruje do góry- tym samym tłok unosi się do góry, powodując zwiększenie ciśnienia oleju. Działanie zwrotne oleju tłumi odbicie koła i dobija je do podłoża.
-
przy amortyzatorach dwururowych - posiada zbiornik wyrównawczy i połączone- tłok i tłoczysko. W momencie ściskania- naporu na tłoczysko- następuje ściśnięcie oleju, który przepływa zaworem jednokierunkowym do przestrzeni nad tłokiem, co powoduje wzrost ciśnienia oleju na skutek zmniejszenia miejsca w cylindrze. Nadmiar oleju przemieszcza się do wypełnionego gazem zbiornika wyrównawczego- opór oleju przepływającego przez zawór denny tłumi uderzenia. Podczas odbicia tłoczysko wysuwa się z cylindra, a olej w zbiorniku wyrównawczym, dążąc do wyrównania objętości tłoczyska, jednocześnie tłumi odbicia.
Objawy uszkodzenia lub wyeksploatowania amortyzatorów
Do najwyraźniejszych objawów, które prognozują rychłą konieczność wymiany amortyzatora należą:
-
kołysanie się pojazdu na nierównościach,
-
głośne stuki z okolic kół,
-
kołysanie pojazdem przy silnych bocznych podmuchach wiatru,
-
wycieki oleju hydraulicznego z amortyzatorów,
-
częstsze załączenie się systemu ABS,
-
nieprawidłowe utrzymywanie toru jazdy, w szczególności w zakrętach.
Wymiana amortyzatorów- samodzielnie czy u mechanika?
Samodzielna wymiana amortyzatorów osi tylnej nie powinna stanowić większego problemu. Bezproblemowo można również przystąpić do samodzielnej wymiany amortyzatorów w pojazdach z zawieszeniem na resorach piórowych, które umiejscowione są obok sprężyn. Natomiast w przypadku amortyzatorów osi przedniej w większości pojazdów- niezbędne będzie udanie się do warsztatu, gdyż demontaż sprężyny amortyzatora wymaga użycia specjalnego ścisku, a sama wymiana generuje konieczność wyregulowania geometrii kół.
Jak wymienić amortyzatory?
Pierwszym krokiem jest zawsze uniesienie- albo całego pojazdu- co znacznie ułatwi zadanie- ale wymaga sprzętu warsztatowego- albo koła, przy którym będziemy pracowali. Do prac powinniśmy przygotować spray penetrujący, klucze oczkowe i nasadkowe, żabkę, młotek i łom.
W przypadku osi przedniej:
-
zdejmujemy koło
-
odkręcamy łączniki stabilizatora,
-
jeśli jest taka konieczność- demontujemy zwrotnicę- lub odkręcamy śrubę łączącą amortyzator ze zwrotnicą, umieszczoną od wewnętrznej strony amortyzatora,
-
przy demontażu zwrotnicy, którą najlepiej jest wykonywać w dwie osoby, musimy jednocześnie pchać wahacz maksymalnie ku dołowi (np. łomem) i uderzać w zwrotnicę tak, by uwolnić amortyzator,
-
następnie należy odblokować górne mocowanie amortyzatora, rozpoczynając od unieruchomienia kolumny- najczęściej wykorzystuje się do tego klucze i żabkę,
-
odkręcamy nakrętkę/śrubę mocująca amortyzator,
-
oczyszczamy elementy, w szczególności gniazdo zwrotnicy (możemy wykorzystać do tego papier ścierny),
-
wsuwamy i mocujemy nowy amortyzator.
W przypadku osi tylnej:
-
odkręcamy dolne śruby mocujące,
-
odkręcamy mocowania górne (tu można posłużyć się kluczem pneumatycznym),
-
ostatnim krokiem jest umieszczenie nowego amortyzatora na miejscu i jego zamocowanie.