16 kwietnia 1929 roku dokonano poświecenia nowo wybudowanej świątyni w Piotrkowie, kościoła wszystkim dziś znanego jako parafia p.w. Najświętszego Serca Jezusowego. Co istotne była to pierwsza po ponad 300 latach nowa rzymsko-katolicka świątynia w mieście, jaka powstała poza obrębem Starego Miasta na terenach zachodnich Piotrkowa. W uroczystościach poświęcenia nowego kościoła wzięli wówczas udział między innymi ks. Prałat Szabelski, ks. Biskup Tymieniecki, ks. Kanclerz Dzioba i ks. Roszkowski oraz przedstawiciele komitetu budowy kościoła, władz miasta oraz wierni.

 
Świątynia za torami

W połowie lat 20. minionego stulecia wśród mieszkańców Piotrkowa odżyła myśl o budowie nowej świątyni, położonej jednak za torami kolejowymi, po zachodniej stronie miasta. W 300 lat po tym jak w Piotrkowie wzniesiono ostatnią rzymsko-katolicką świątynię poza obrębem murów miejskich, czyli kościół Bernardynów, ruszyły przygotowania i prace, których zwieńczeniem była nowa parafia p.w. Najświętszego Serca Jezusowego, której patronką była św. Teresa od Dzieciątka Jezus. Pierwsze starania o zgodę władz kościelnych w Diecezji Łódzkiej, pod którą wówczas Piotrków podlegał, podjął ks. Biskup Tymieniecki. Z jego mianowania na stanowisko budowniczego, jak i pierwszego proboszcza świątyni został powołany ks. Franciszek Psonka. W specjalnie zaś utworzonym komitecie organizacyjnym budowy kościoła zasiedli m.in. Kazimierz Klencki, właściciel Fabryki Gilz, Anna z Krzyżanowskich Klencka, maszynista kolejowy I klasy Fabian Kowalski, Zofia Boras oraz Anna z Gordziałkowskich Kowalska. Plac pod świątynię usytuowany przy ówczesnej ulicy Kaliskiej (dziś Słowackiego) za torami kolejowymi (obecny adres to ul. Armii Krajowej 19) nieodpłatnie przekazało miasto.

 
Z datków wiernych

Koszty budowy w całości pochodziły ze składek dobrowolnych piotrkowian. W tym celu między innymi uczniowie i grono pedagogiczne piotrkowskiej 7-klasowej Publicznej Szkoły Powszechnej im. św. Kingi (ul. 1 Maja 16/18) wystawili 21 stycznia 1929 roku sztukę „Gwiazda Betlejemska”, z której cały dochód przeznaczono na budowę nowego domu modlitwy. Na stronach „Głosu Trybunalskiego” z tamtego okresu można przeczytać opublikowane listy darczyńców, o których ówcześni dziennikarze pisali, „iż nasze społeczeństwo jest na ogół ofiarne, mimo dosyć trudnych warunków życiowych.”.

Prace budowlane przy kościele zakończono wiosną wspomnianego 1929 roku. Wzniesiona świątynia była budowlą drewnianą z dwiema wieżami, co ważne ogrzewaną, liczącą 20 metrów długości oraz 12 metrów szerokości i mogła jednorazowo pomieścić do 700 wiernych. Główne jej elementy wykonano w tartaku w Proszeniu, mniejsze podczas wznoszenia kościoła na miejscu. Całość zaprojektował piotrkowski architekt Stanisław Konorski. Co ciekawe już wtedy zakładano, o czym między innymi donosił ówczesny ww. „Głos Trybunalski” w wydaniu z 29 stycznia 1929 roku, że ta drewniana, niewielkich rozmiarów świątynia będzie tymczasową. Liczono się więc iż z czasem, wraz z powiększeniem się liczby parafian, w miejscu tym stanie kościół o większych rozmiarach. Jak powszechnie wiadomo udało się to parafii osiągnąć nieco pół wieku później.

Wracając jednak do pierwszych lat istnienia parafii p.w. Najświętszego Serca Jezusowego, otóż pierwszy obraz do głównego ołtarza świątyni, przedstawiający Jezusa Chrystusa, namalował ceniony piotrkowski malarz prof. Franciszek Gnyp. 10 lat później, z nieznanych przyczyn, płótno to zastąpiło inne, wyobrażające św. Trójcę. Drewniany kościół, który powstał przy udziale proszeńskich cieśli, został rozebrany w 1994 roku, po 65 latach służenia swoim parafianom.

 
Stefan Wyszyński i Karol Wojtyła

Pisząc o 90. rocznicy poświęcenia kościoła p.w. Najświętszego Serca Jezusowego warto jeszcze wspomnieć, iż w obecnym roku minie także 45. rocznica wizyty w tej parafii prymasa Stefana Wyszyńskiego i kardynała Karola Wojtyły. Okazją do wizyty obu była inauguracja peregrynacji Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej po parafiach diecezji łódzkiej. Uroczystość miała miejsce 7 lipca 1974 roku. Kardynał Karol Wojtyła odprawił na placu parafialnym przy kościele Eucharystię. Parafię Najświętszego Serca Pana Jezusa wybrano nie przypadkowo, w owym czasie była ona jedną z największych w Piotrkowie, drugim co do wielkości mieście ówczesnego województwa łódzkiego.

Agawa

Foto: Głos Trybunalski, Tydzień Trybunalski, archiwum prywatne autorki, Aleksandra Stańczyk

Materiały:

1. A. Warchulińska „Piotrków między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939”, Łódź 2012

2. „Głos Trybunalski” 1929

3. K. Głowacki „Urbanistyka Piotrkowa Trybunalskiego”, Kielce 1984

4. www.archidiecezja.lodz.pl/parafia/najswietszego-serca-jezusowego-5/