Browar Bartenbachów
ncopy

powstał w 1896 roku[i]. Jego założycielem i pierwszym, długoletnim zarządcą był Rudolf Bartenbach. Zakład z budynkiem produkcyjnym oraz przyległym doń sklepem firmowym, zwanym wtedy składem hurtowym, mieścił się  przy ówczesnej Alei Aleksandryjskiej, na posesji usytuowanej pod numerem 15, w miejscu w którym obecnie znajduje sie budynek piotrkowskiej prokuratury. Najlepsze czasy dla przedsiębiorstwa Bartenbachów przypadły na pierwsze lata działalności browaru. W roku 1898 wartość produkcji piwa w tym zakładzie wyniosła 39 tysięcy rubli. W latach 1905-1913 wartość produkcji, wzrosła prawie trzykrotnie do 120 tysięcy rubli rocznie[ii]. Zakład szczycił się mianem przedsiębiorstwa najnowocześniejszego w tej branży w mieście. Wszystkie jego pomieszczenia oświetlały lampy elektryczne, posiadał również maszynę parową oraz młyn do słodu i pompę hydrauliczną. Początkowo w browarze zatrudnionych było 13 osób, pod koniec 1913 roku liczba ta wzrosła do 18. Dzień pracy trwał blisko 12 godzin, od 6:30 do 19:00, w ten czasookres wliczona była 2-godzinna przerwa obiadowa. Także pod względem płac przedsiębiorstwo Bartenbachów należało do jednych z lepszych w Piotrkowie - średnia pensja pracownika wahała się od 13 do 14 rubli miesięcznie. Dodatkowo właściciel opłacał koszty leczenia swoich robotników co dawało rocznie ok. 100 rubli. Przez dwadzieścia lat działalności browaru zawsze pozostawał on w rękach rodziny Bartenbachów. W 1902 r. właścicielem browaru został brat Rudolfa - Wilhelm, który następnie w 1905 r. oddał go w dzierżawę młodszemu bratu Karolowi za 1500 rubli rocznego czynszu. Dzierżawa ta trwała do końca istnienia przedsiębiorstwa, do 1916 roku. Wybuch I wojny światowej, a następnie austriacka okupacja Piotrkowa i śmierć Wilhelma Bartenbacha sprawiły, że najmłodszy z braci Karol postanowił zaprzestać browarniczej działalności. Ostatnia tzw. kampania piwna odbyła się w browarze Bartenbachów na przełomie 1916/1917 r. Następnie całkowicie zaprzestano tu warzenia piwa. Próby reaktywacji rodzinnego interesu chciała podjąć się spadkobierczyni Wilhelma, jego żona Ida, niemniej brak środków finansowych, niezbędnej wiedzy fachowej oraz umiejętności zarządzania firmą sprawiły, że ostatecznie pod koniec drugiej dekady XX wieku browar z zapasem surowców i  sprawnymi urządzeniami produkcyjnymi wydzierżawiono małżonkom Zyskind na okres 3 lat. Dzierżawcy uruchomili zakład w roku 1920. Stopniowo rozszerzano profil produkcji rektyfikując spirytus i rozlewając wódki. W kolejnych latach całkowicie zaprzestając warzenia piwa.



[i] A. Soroka Przemysł i handel Królestwa Polskiego (1914)

[ii] Tamże.

B
Baltona
Bank Państwa
Bank Polski
Bank Poznański Spółek Zarobkowych
Bank Włościański
Bar pod wieżą
Baszta Szewska
Belbog
Belgijska Spółka Akcyjna
Bełzatka
Bełzatka Zajazd
Bergemanna plan
Bernardyński klasztor i kościół
Bet Hamidrasz
Biblioteka księży Pijarów
Biblioteka Miejska
Biblioteka Publiczna nr 2
Bieg Trybunalski
Biesy
Bistro
Bitwa warszawska. 1920
Biurowiec Budowlanych
Blichowa ulica
Błyskawica
Bodenehr Gabriel
Brama Bernardyńska
Bramy Miejskie
Bristol
Brokowski Gustaw
Browar Braulińskiego
Browar Brauna
Budki
Bugaj
Burghard Karol
Busola
BWA
Bykowska ulica
Bykowskie Przedmieście
reklama

Społeczność

Doceniamy za wyłączenie AdBlocka na naszym portalu. Postaramy się, aby reklamy nie zakłócały przeglądania strony. Jeśli jakaś reklama lub umiejscowienie jej spowoduje dyskomfort prosimy, poinformuj nas o tym!

Życzymy miłego przeglądania naszej strony!

zamknij komunikat