A wyrób marcepanu (lub – jak kto woli – marcepana; obie formy są poprawne) związany jest również z historią Piotrkowa, na co wskazują zapisy w „Metryce Koronnej”.
O marcepanowym Piotrkowie opowiada dr hab. Jacek Bonarek z Instytutu Historii UJK.
- Marcepan – bardzo popularny i lubiany smakołyk – ma zagmatwaną historię. Wiadomo powszechnie, że podstawowymi składnikami marcepana są migdały, cukier oraz woda różana, które to składniki muszą tworzyć jednolitą masę. Kto jednak wpadł na pomysł produkcji specjału, to już stanowi poważny problem – mówi Jacek Bonarek. - Składniki – zwłaszcza migdały oraz woda różana – sugerują orientalne pochodzenie słodyczy, natomiast sama nazwa według jednej z najpopularniejszych wersji powstała we Włoszech, gdzie pewien Marco miał sprzedawać utarte migdały z cukrem w formie chlebków. W języku łacińskim chleb oznacza panis, dlatego też był to Marci panis (chleb Marka).
Wiadomo natomiast, że marcepan zyskał wielką popularność w Europie i że ze względu na cenę był głównie przysmakiem elit. Wiadomo również, że często jedynymi wytwórcami marcepana byli aptekarze. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że dopiero w czasach nowożytnych aptekarz został utożsamiony z osobą przygotowująca wyłącznie lekarstwa. Wcześniej aptekarz wytwarzał zarówno leki, jak i np. świece, równocześnie handlował drogimi przyprawami oraz produkował marcepan. Bardzo często w dokumentach wymiennie pojawiają się terminy: apothecarius (kramarz, aptekarz) oraz aromatarius (aptekarz, kramarz), a źródła wspominają o aptekarzach zamieszczających na ścianach swych sklepów informacje o przepysznych marcepanach.
Czy podobna sytuacja miała miejsce również w Piotrkowie? Najprawdopodobniej tak – dodaje Jacek Bonarek. - Jeśli naturalnie w mieście działali aptekarze. Wprawdzie najstarsze dokumenty dotyczące dziejów Piotrkowa uległy zniszczeniu w 1944 roku podczas powstania, gdyż w XIX wieku dla bezpieczeństwa zostały przewiezione do Warszawy, jednakże „Metryka Koronna” – co w trakcie swoich badań stwierdził jeden z pracowników Instytutu Historii – wzmiankuje o działających w czasach panowania Zygmunta I Starego i Bony w Piotrkowie dwóch aptekarzach: Melchiorze Bogurskim oraz Włochu Marku Revesla. Warto wspomnieć, że tenże Zygmunt I był wielkim miłośnikiem marcepana oraz wielkim dobrodziejem Piotrkowa. Trudno więc sobie wyobrazić, by marcepana w mieście, które w XVI wieku było ważnym punktem na mapach Polski i Europy, nie produkowano.
Do tego wniosku doszły również studentki historii i dlatego postanowiły przybliżyć piotrkowianom dzieje specjału oraz jego tradycyjny sposób wyrobu.
Czy był natomiast przywilej królewski dla producentów słodyczy wysokiej rangi? Niewykluczone. Kiedy tylko piotrkowscy historycy natkną się na takowy, natychmiast o nim piotrkowian poinformują. Warto wspomnieć, że król Zygmunt dbał o rozwój Piotrkowa. Władca, zwyczajem swoich poprzedników, odnawiał dawne prawa i przywileje przynależne miastu. W 1544 roku uwolnił kupców piotrkowskich od ponoszenia opłat targowych i ceł na terytorium całej Rzeczypospolitej oraz ustanowił w Piotrkowie targ siedmioniedzielny. Król zezwolił również na osiedlanie się w królewskim mieście przybyszy z zagranicy, nadając im przy tym szereg wolności – dodaje pracownik naukowy UJK.

A my przypominamy – marcepanu można spróbować dziś – do godz. 17.00 i jutro w godz. 10.00 – 17.00 pod Zamkiem.

Or