Odkrywamy znane i nieznane - Piotrków - Obelisk upamiętniający węgierskiego spadochroniarza

Niedziela, 16 października 202210
Na terenie Aeroklubu Ziemi Piotrkowskiej, w pobliżu płyty lotniska, znajduje się kamienny obelisk. Upamiętnia on tragicznie zmarłego w Piotrkowie pioniera spadochroniarstwa, współtwórcę obecnych spadochronów i legendę węgierskiego pilotażu. Dziś nieco więcej o jego postaci, samym obelisku i tragedii z 1925 roku.
fot. K. Żołądek fot. K. Żołądek

Obelisk, który możemy dziś oglądać, pojawił się przy lotnisku w 2017 roku. Odsłonili go prezydenci Polski i Węgier, Andrzej Duda i János Áder. Obaj gościli w Piotrkowie z okazji Trybunalskich Dni Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. Odsłonięcie obelisku miało być jednym z elementów obchodów, a upamiętnienie węgierskiego pilota było ważnym punktem w programie tego wydarzenia. 25 marca 2017 roku nie tylko odsłonięto obelisk, ale też zaprezentowano sztandar ufundowany dla Aeroklubu Ziemi Piotrkowskiej, ufundowany przez członka Aeroklubu - Gabriela Michalskiego.

 

Obelisk znajduje się naprzeciwko budynku Aeroklubu. Na sporym kamieniu umieszczono charakterystyczną dla lotnictwa biało-czerwoną szachownicę, a pod nią umieszczono mosiężne litery układające się w napis:

 

„Lotnikom, którzy na niebie ścieżki nam przetarli. Pamięci tych co zginęli, a dla nas - nie umarli.”

 

Poniżej napisu znajduje się tabliczka upamiętniająca inżyniera pilota Eugeniusza Sziklaya (1892-1925) - pochodzącego z Węgier pioniera spadochroniarstwa, który zginął na piotrkowskim lotnisku 26.09.1925 roku podczas swojego 13. skoku w karierze. Jak się okazało - tragicznego w skutkach.

 

fot. K. Żołądek

 

Eugeniusz Sziklay był porucznikiem pilotem armii austro-węgierskiej w czasie I wojny światowej, absolwentem szkoły oficerskiej marynarki w Brasov. Prowadzonymi doświadczeniami i ofiarą swojego młodego życia przyczynił się w znacznym stopniu do powstania spadochronu, jaki znamy obecnie. Postanowił bowiem własne doświadczenia lotnicze wykorzystać do poprawy bezpieczeństwa pilotów, dla których jedynym sposobem na uratowanie życia w awaryjnej sytuacji, było opuszczenie samolotu. Kwestia późniejszego ocalenia życia była zależna od spadochronu właśnie.

 

Sziklay był twórcą spadochronu „Prometeo”, a nad jego konstrukcją pracował wspólnie z Aurelem Biju. Swój model pokazali po raz pierwszy w lipcu 1925 roku w Bukareszcie podczas pokazów lotniczych. Innowacyjnym rozwiązaniem tego spadochronu była niewielka butla ze sprężonym powietrzem, która pomagała wypełnić czaszę rozkładającego się spadochronu. Podczas pokazów w Bukareszcie rozwiązanie to sprawdziło się niemal idealnie, a drobne poprawki konstruktorzy postanowili wprowadzić w kolejnych tygodniach, zaś ich działanie sprawdzić przy kolejnej okazji.

 

Tak się złożyło, że miesiąc po pierwszym pokazie Eugeniusz Sziklay trafił do Piotrkowa Trybunalskiego. 26 września 1925 roku miał wziąć udział w tzw. „lotach propagandowych”, jakie organizowała Liga Obrony Powietrznej Państwa (LOPP). Wtedy to odbył się ostatni lot i ostatni skok Eugeniusza. Wszystko to rozegrało się na oczach zebranych na lotnisku mieszkańców miasta. I trwało raptem kilkanaście sekund, tyle spadał bowiem skoczek z wysokości dwóch tysięcy metrów. Nie wiadomo co było bezpośrednią przyczyną tragedii - czy splątane linki spadochronu czy rzekome zasłabnięcie skoczka (tak spekulowano po wypadku). Nie miał najmniejszych szans na przeżycie takiego upadku. Trzy dni później odbył się pogrzeb skoczka, a w uroczystościach na piotrkowskiej nekropolii wzięli udział niemal wszyscy mieszkańcy miasta. Do dziś grób węgierskiego spadochroniarza znajduje się w Piotrkowie.

 

Podczas odsłonięcia obelisku przypomniano zasługi skoczka dla bezpieczeństwa pilotów i konstrukcji spadochronów, o których była wyżej mowa. Prezydent Andrzej Duda w trakcie przemówienia wspominał:

 

„Są takie postaci w historii ludzkości, w historii rozwoju cywilizacji, które zasługują i zostają w szczególnej pamięci. Należą do nich śmiałkowie, którzy pchnęli naprzód postęp. Z całą pewnością w panteonie tych, którzy posunęli naprzód cywilizację XX wieku, jest pilot Eugeniusz Sziklay”.


Zainteresował temat?

2

3


Zobacz również

Komentarze (10)

Zaloguj się: FacebookGoogleKonto ePiotrkow.pl
loading
Portal epiotrkow.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zamieszczanych przez użytkowników. Osoby komentujące czynią to na swoją odpowiedzialność karną lub cywilną.

goœć_gosc ~goœć_gosc (Gość)16.10.2022 18:50

Szkoda, że fotoreporter nie wyrwał kilka chwastów dookoła obelisku, oraz że nie pokazano grobu skoczka

30


Djdjd ~Djdjd (Gość)16.10.2022 07:44

Oczywiście już ktoś zdążył porysować blaszkę z opisem...

30


gość zyta ~gość zyta (Gość)16.10.2022 10:52

proszę o uzupełnienie artykułu zdjęciem nagrobka z tutejszego cmentarza .Pozdrawiam.

40


Miastowy2 ~Miastowy2 (Gość)16.10.2022 10:35

Dlaczego ten obelisk nie jest na lotnisku tylko z dala i zajmuje niepotrzebnie grunty. Ten symbol powinien być przed siedziba aeroklubu

11


Paraszud ~Paraszud (Gość)16.10.2022 08:11

Dziękuję za ten krótki rys o spadochroniarzy. Mam jednak uwagę, myślę, że ważna. Ten węgierski pionier lotnictwa w ogóle, spadochroniarstwa w szczególe, był OFICEREM armii KRÓLESTWA RUMUNI. Polska w okresie międzywojennym miała sojuszniczy traktat z Rumunią, która była wówczas królestwem. Warto zacząć organizować międzynarodowe zawody spadochronowe, jako Memoriał spadochroniarzy jacy zginęli podczas skoków. Trochę w Polsce i w świecie ich zginęło. Taki sport. A upamiętnienie skoczków, wydaje się, ważna i potrzebna rzeczą. Chyba takich zawodów nigdzie w świecie nie ma. Piotrków byłby pierwszy i jedyny. Pozdrawiam.

30


Kolooo ~Kolooo (Gość)16.10.2022 08:16

A Orbana nie było?

12


mnopr ~mnopr (Gość)16.10.2022 08:00

Ciekawi ludzie, ciekawe historie, ciekawe miejsca tylko dlaczego tak mało o nich się mówi i pisze. Warto zachować w pamięci takie wydarzenia.

40


reklama
reklama

Społeczność

Doceniamy za wyłączenie AdBlocka na naszym portalu. Postaramy się, aby reklamy nie zakłócały przeglądania strony. Jeśli jakaś reklama lub umiejscowienie jej spowoduje dyskomfort prosimy, poinformuj nas o tym!

Życzymy miłego przeglądania naszej strony!

zamknij komunikat