Opracowany pakiet ma na celu poprawę sytuacji polskich konsumentów, wzmocnienie ochrony polskich przedsiębiorców, w tym w szczególności małych i średnich przedsiębiorców handlujących na polskich platformach handlu elektronicznego, jak również wyposażenie polskich organów administracji publicznej w instrumenty pozwalające na wykonywanie zadań w relacji z platformami handlu elektronicznego, które nie mają siedziby na terytorium Unii Europejskiej.
1. Przedstawiciel prawny
Problem, jaki obecnie napotykają konsumenci korzystający z e-sklepów zarejestrowanych w państwach trzecich, to brak wskazania podmiotu i miejsca, do którego można się zgłosić w przypadku jakichkolwiek problemów związanych z zamówieniem, dostawą czy obsługą zamówienia. Również polskie organy administracji publicznej mogą mieć problemy z egzekwowaniem obowiązków ustawowych wobec takich platform. Dzięki wprowadzeniu rozwiązania, które usankcjonuje stałą obecność przedstawicielstwa platformy na terytorium RP, konsumenci, współpracujący przedsiębiorcy oraz organy władzy publicznej będą posiadać jasno określony punkt komunikacji z platformą. Warto zaznaczyć, że analogiczne do wyżej opisanych rozwiązań proponowane są w projekcie Aktu o usługach cyfrowych (DSA), a więc Polska będzie pełniła tutaj rolę pionierską w zakresie tworzenia dostosowanej do wymogów gospodarki cyfrowej i skutecznej regulacji.
2. Wprowadzenie możliwości złożenia przez konsumenta wniosku o kontrolę bezpieczeństwa produktu
Konsumenci zamawiający produkty pochodzące z państw trzecich często nie mają świadomości na temat jakości produktu, nie wiedzą bowiem, czy platforma lub producent towaru stosuje się do norm bezpieczeństwa obowiązujących w UE. Proponowane przepisy zakładają zabezpieczenie interesów konsumenta poprzez możliwość zwrócenia się do inspekcji handlowej z wnioskiem o analizę bezpieczeństwa produktu i jego zgodności z normami obowiązującymi w RP. To zawiesi bieg terminów przysługujących konsumentom np. na zwrot lub reklamację. Powyższe rozwiązanie nie jest przewidziane w żadnym z projektów procedowanych obecnie na poziomie UE (DSA lub DMA), co oznacza, że standard ochrony praw konsumenta byłby podwyższony w polskim prawie i Polska dzięki temu zyskałaby przewodnią rolę w kształtowaniu ochrony konsumenta w sektorze e-commerce.
3. Wprowadzenie mechanizmów zgłaszania podróbek i produktów niespełniających wymagań bezpieczeństwa
Wprowadzenie tzw. zaufanych podmiotów sygnalizujących, czyli podmiotów wyróżniających się szczególną wiedzą ekspercką i kompetencjami, których zgłoszenia globalne platformy będą miały obowiązek traktować priorytetowo, co pozwoli na możliwie jak najszybsze wyeliminowanie podróbek i produktów niespełniających wymagań bezpieczeństwa pojawiających się na platformach handlu elektronicznego. Dzięki temu chronione będą interesy konsumentów, innych przedsiębiorców, jak również organów administracji publicznej, które będą posiadały zwiększony katalog instrumentów przeciwdziałania nielegalnym transakcjom.
4. Nałożenie obowiązków sprawozdawczych i audytowych na platformy z państw trzecich
W celu zapewnienia przejrzystości i rozliczalności platform niemających siedziby na terytorium UE, a kierujących swoje usługi do użytkowników na terytorium RP, platformy takie powinny co roku składać sprawozdania, jak również poddać się niezależnemu audytowi w zakresie wykonywania obowiązków nakładanych przez przepisy. Rozwiązanie analogiczne do proponowanego przewidziano w projekcie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie jednolitego rynku usług cyfrowych (akt o usługach cyfrowych/DSA).
5. Zmiana formy pisemnej pod rygorem nieważności na formę dokumentową dla umowy leasingu oraz dla przeniesienia autorskich praw majątkowych
Obecnie obowiązujące przepisy zakładają, że jedyną dopuszczalną formą zawarcia umowy leasingu, jak również przeniesienia autorskich praw majątkowych, jest forma pisemna pod rygorem nieważności. Niedochowanie formy jest podstawą uznania nieważności tego typu umów. W rzeczywistości, w realiach gospodarki cyfrowej, współpracujące ze sobą podmioty posługują się w większości środkami komunikacji elektronicznej, a konieczność korzystania z analogowych form dokumentów spowalnia proces biznesowy i utrudnia przeprowadzanie transakcji. Dopasowanie przepisów do dzisiejszych realiów biznesowych, zlikwiduje te problemy.
Jednym z elementów Projektu Polska Cyfrowa Pakiet zmian był panel dyskusyjny zorganizowany przez e-Izbę, który odbył się 6 września 2022 roku, podczas XXXI Forum Ekonomicznego w Karpaczu, jednej z największych konferencji gospodarczych w Europie. Ponadto Projekt został wysłany do premiera Jacka Sasina oraz ministrów: Waldemara Budy i Magdaleny Rzeczkowskiej.
„Przyjęcie proponowanych przez Izbę Gospodarki Elektronicznej w pakiecie >>Polska cyfrowa. Pakiet zmian 2022<< przepisów umożliwi polskim przedsiębiorcom konkurowanie na równych zasadach z podmiotami, które nie mają siedziby w Unii Europejskiej, świadczącymi usługi handlu elektronicznego kierowane do polskich użytkowników. Obecnie podmioty te korzystają z luk w systemie egzekwowania polskiego i unijnego prawa, co stawia je w sposób nieuzasadniony w uprzywilejowanej pozycji wobec polskich przedsiębiorców, a jednocześnie osłabia ochronę polskich konsumentów. Nie bez znaczenia jest również podniesienie standardów ochrony polskich konsumentów i wyrównanie szans konkurencyjnych polskich przedsiębiorców. Przyjęcie Pakietu pozwoli również polskim organom administracji publicznej, na skuteczne egzekwowanie przepisów powszechnie obowiązującego prawa wobec platform spoza UE” – powiedziała Patrycja Sass-Staniszewska, prezes Izby Gospodarki Elektronicznej.
„Tempo rozwoju i elastyczność funkcjonowania platform handlu elektronicznego powoduje, że istniejące mechanizmy prawne, w tym instytucje przewidziane w przepisach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, nie są wystarczające dla odpowiedniego uregulowania tej gałęzi gospodarki. Taka sytuacja jest szczególnie widoczna w przypadku platform niemających siedziby w Unii Europejskiej, wobec których trudno jest dokonywać egzekucji różnorodnych obowiązków, czy też sankcji za potencjalne naruszenia prawa ochrony konkurencji i konsumentów” – dodaje Witold Chomiczewski, pełnomocnik e-Izby ds. Legislacji, kancelaria Lubasz i Wspólnicy
„Przyjęcie proponowanych zmian podniesienie standardy ochrony polskich konsumentów i wyrówna szanse konkurencyjne polskich przedsiębiorców. Przyjęcie Pakietu pozwoli również polskim organom administracji publicznej, na skuteczne egzekwowanie przepisów powszechnie obowiązującego prawa wobec platform spoza UE” – powiedział mec. Bartosz Skowroński, koordynator legislacyjny e-Izby ds. ochrony konkurencji, BHR Adwokaci Radomski i Partnerzy sp.p.
Źródło informacji: Izba Gospodarki Elektronicznej
