Dla jednych bohaterowie, stawiający czynny opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej Związkowi Radzieckiemu. Dla drugich - niepotrafiący się pogodzić z nadejściem nowej władzy buntownicy. Co najmniej, bo padają też określenia dużo ciężkiego kalibru. Niektórzy wciąż nazywają ich bandytami, podając nawet konkretne liczby zabitych przez żołnierzy cywilów.
- Tylko czy członek PPR, zmuszający do oddania kontrybucji, donoszący do władz na to, że ktoś zabił świnię na własny użytek, to cywil czy funkcjonariusz? - pytał w programie "O tym się mówi" w Strefie Fm dr Dariusz Rogut, historyk z UJK. - Trudno dziś to jednoznacznie ocenić. Żołnierze wyklęci byli bohaterami, walczącymi z narzuconą Polsce dyktaturą, walczącymi o wolną Polskę, ale nie z państwem polskim. Tego nie sposób historycznie podważyć.

Dlaczego zatem wspomniany spór widać także wokół sprawy żołnierzy wyklętych? Skąd tak różne o nich opinie? - Przez dziesięciolecia zakłamywano pamięć o tych bohaterach, nazywając bandytami. I nadal bardzo wiele osób z bandytami ich utożsamia - mówił w radiowym Maglu Paweł Wąs, przewodniczący Klubu Historycznego im. gen. Stefana "Grota" Roweckiego. - Ale to nie jest prawda. Nie wolno stawiać znaku równości między grasującymi po II wojnie bandami, a żołnierzami wyklętymi.

Głos na fejsbukowym profilu audycji Magiel zabrał też piotrkowski radny Jan Dziemdziora.
- Takie uogólnianie jest bardzo głupie. Pojęcie "żołnierzy wyklętych" jest baaardzo ogólne (zdecydowanie za bardzo), bo pod tym hasłem kryją się najrozmaitsze niepowiązane ze sobą organizacje stawiające przed sobą bardzo różne cele. Byli więc również bandyci i zbrodniarze, ale nie można za to potępiać ludzi, których nie łączyło z tymi bandytami nic poza faktem, że ich również nazywa się "wyklętymi".

Ale są działacze o lewicowych korzeniach, którzy na Facebooku udostępniają takie oto dane: "z rąk żołnierzy wyklętych zginęło po wojnie ponad 5000 osób, w tym 187 dzieci". Zresztą spór o ocenę żołnierzy wyklętych widoczny jest głównie w sieci.

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych od pięciu lat obchodzimy 1 marca.

(na zdjęciu uroczystości ku czci Żołnierzy Wyklętych – Piotrków, 28 lutego 2016)