Już 6 marca br., w dwa dni od wykrycia pierwszego w Polsce przypadku zarażenia koronawirusem, Wojska Obrony Terytorialnej zaczęły działać. Sześć dni później formacja zmieniła model funkcjonowania ze szkoleniowego na przeciwkryzysowy. Po kolejnych sześciu dniach, 18 marca br. Wojska Obrony Terytorialnej rozpoczęły szeroko zakrojoną operację „Odporna Wiosna”. Jej celem jest łagodzenie skutków kryzysu oraz wzmocnienie odporności na kryzys społeczności lokalnych. Działania są prowadzone w formie wspierania wojewodów, samorządów, instytucji pomocowych oraz bezpośredniej pomocy potrzebującym w siedmiu głównych obszarach: 1) szpitali i służb sanitarnych; 2) Policji; 3) Agencji Rezerw Materiałowych; 4) Straży Granicznej; 5) Samorządów i organizacji non-profit; 6) Urzędu Lotnictwa Cywilnego; 7) budowy odporności indywidualnej oraz społecznej.
Na mocy decyzji ministra obrony narodowej do wsparcia działań WOT zostali przydzieleni podchorążowie Akademii Wojskowych. Do 9 Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej trafiło 102 pchor. Wojskowej Akademii Technicznej. W działania wymagające specjalistycznego wyposażenia delegowani są wojskowi chemicy oraz personel szpitali polowych podległych Dowództwu Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych, wsparcia udzielają także żandarmi oraz żołnierze Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych.
Podsumowanie „30 dni” operacji „Odporna Wiosna” (18 marca – 18 kwietnia br.):
Każdego dnia w operację „Odporna Wiosna” zaangażowanych jest ok. 5,5 tys. żołnierzy WOT oraz podchorążych Akademii Wojskowych. 75% żołnierzy WOT stanowią ochotnicy. W pierwszym miesiącu operacji w działania zaangażowanych było ponad 12 tys. żołnierzy WOT, co stanowi 50% formacji.
W województwie łódzkim zaangażowanych w działania każdego dnia jest ponad 300 żołnierzy 9ŁBOT i pchor. WAT.
I. obszar: wsparcie szpitali i służb sanitarnych
Jeden z najważniejszych obszarów działań w ramach operacji. Działania w tym obszarze ukierunkowane są na pomoc tym, którzy są na pierwszej linii walki z koronawirusem. W pierwszym miesiącu operacji żołnierze WOT wspierali 282 szpitale i 40 innych placówek medycznych oraz 32 izolatoria. 108 zespołów wymazowych pobrało 6529 wymazów. Żołnierze WOT i podchorążowie bardzo szeroko angażowali się we wsparcie opieki medycznej. Do głównych zadań należało prowadzenie triażu (segregacji pacjentów), mierzenie temperatury w placówkach medycznych, rozstawianie namiotów i kontenerów służących za polowe izby przyjęć oraz pobieranie wymazów – stacjonarnie i mobilnie w domach osób przebywających w kwarantannie. Łódzcy Terytorialsi i podchorążowie angażowali się w większość ww. obszarów działań, m.in. rozstawili na terenie szpitali i in. placówek medycznych 14 namiotów wojskowych; dotąd wykonali prawie 550 wymazów. Żołnierze WOT i podchorążowie masowo oddawali krew, której brakowało szczególnie w początkowym okresie kryzysu. W pierwszym miesiącu 2781 donatorów zasiliło narodowy system krwiodawstwa w 1244 litry krwi. 9ŁBOT przeprowadziła do tej pory 2 akcje oddawania krwi a na początku maja planowana jest kolejna.
Ważnym zadaniem było też wsparcie rodzin personelu medycznego prowadzone na wniosek i we współdziałaniu z Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych oraz Okręgowych Izb Pielęgniarskich.
II. obszar: budowa odporności indywidualnej i społecznej
Pierwszym zadaniem jakiego podjęli się żołnierze WOT w tym obszarze była pomoc kombatantom Armii Krajowej i organizacji niepodległościowych. Działania w tym zakresie były podejmowane już od 6 marca br. W sumie opieką zostało objętych 2509 kombatantów i osób starszych. Łódzcy Terytorialsi są w stałym kontakcie i wspierają 103 takie osoby. Wsparcia udzielono także 2963 przebywającym w kwarantannie; żołnierze 9ŁBOT dostarczyli osobom w kwarantannie oraz przewieźli na rzecz wspierających te osoby organizacji prawie 50 ton żywności.
Pod numerem telefonu 800-100-102 uruchomiono całodobową, bezpłatną, ogólnopolską infolinię telefoniczną dla osób samotnych, starszych, źle znoszących izolację, czy odczuwających stan wzmożonego zagrożenia związanego z epidemią koronawirusa. W pierwszym miesiącu „Odpornej Wiosny” psychologowie WOT udzielili 3205 porad. Dwóch psychologów pracujących na infolinii, to pracownik i żołnierz OT 9ŁBOT.
Ponadto w ramach edukacji otoczenia oraz sił własnych i budowania świadomości dowództwo WOT przygotowywało produkty edukacyjne w postaci filmów, infografik oraz ulotek.
III. obszar: wsparcie samorządów i organizacji non-profit
Żołnierze WOT wspierani przez podchorążych pomagają także samorządom lokalnym. Na rzecz Ośrodków Pomocy Społecznej oraz organizacji non-profit, takich jak np. Caritas z banków żywności trafiło 1750 ton żywności. Bezpośrednio do potrzebujących żołnierze i podchorążowie dostarczyli 45 223 paczki z żywnością, środkami higienicznymi i do dezynfekcji.
Przy wsparciu podchorążych WAT stworzona została „Platforma wsparcia samorządów, organów sanitarnych i podmiotów leczniczych”, służąca do bezpośredniej, elektronicznej komunikacji pomiędzy placówkami opiekuńczymi w całej Polsce a WOT, w celach skierowania pomocy w odpowiednie miejsca. W aplikacji zarejestrowano blisko 800 podmiotów. Są to ośrodki i domy pomocy społecznej, oddziały terenowe Caritas oraz inne podmioty, w tym na przykład: urzędy wojewódzkie i samorządowe. Tą drogą każdego dnia składanych jest obecnie ponad 100 wniosków o wsparcie.
Bardzo ważną częścią działań terytorialsów jest wspieranie domów pomocy społecznej. Do 18 kwietnia pomocy takiej udzielono 104 DPS-om. Wsparcie obejmuje m.in. dostawy żywności i środków ochrony osobistej, kontrolę sanitarną, ewakuację medyczną personelu i pensjonariuszy, wsparcie logistyczne, pobieranie wymazów czy też przeprowadzanie wywiadów epidemiologicznych. Poza ww. działaniami w ostatnich dniach dla Domu Pomocy Społecznej nr 6 w Łodzi łódzcy Terytorialsi zakupili obierak do ziemniaków.
IV. obszar: wsparcie Agencji Rezerw Materiałowych
W ramach operacji „Odporna Wiosna” żołnierze WOT i podchorążowie wspierają też działania Agencji Rezerw Materiałowych. Począwszy od rozładunku przylatujących do Polski transportów z materiałami medycznymi i higienicznymi, poprzez rozmieszczenie ich w magazynach, aż po transport do szpitali, zakładów opieki zdrowotnej i urzędów wojewódzkich w całej Polsce. Kilkudziesięciu żołnierzy pracuje każdego dnia w składnicach: w Komorowie, Strzałkowie i Lublińcu. W pierwszym miesiącu operacji w 319 transportach przewieźli 3375 ton towarów do 1698 miejsc dystrybucji. Terytorialsi łódzkiej Brygady wykonują transporty ww. materiałów zarówno z lotniska Cargo Okęcie, jak i z ARM do placówek na terenie województwa.
V. obszar: wsparcie policji
Wzrost liczby osób przebywających w kwarantannie oraz potrzeba wzmożonej izolacji społeczeństwa spowodowały potrzebę wzmocnienia działań realizowanych przez policję. W kluczowym momencie, działania te pochłaniały blisko 50% sił WOT skierowanych do operacji „Odporna Wiosna”. Żołnierze 9ŁBOT wspierali policjantów w kontroli osób przebywających w kwarantannie (2263 wykonane patrole) oraz w patrolach prewencyjnych (2612 patroli z policją).
VI. obszar: wsparcie Straży Granicznej (działania zakończone)
Przywrócenie kontroli w ruchu granicznym, w tym zamknięcie wielu dróg spowodowało konieczność skierowania wojska do wsparcia działań Straży Granicznej. Żołnierze WOT pomagali w organizacji przejść granicznych, dozorowaniu granicy oraz wsparciu logistycznym osób przekraczających granice. W działaniach wsparcia SG uczestniczyło 1365 żołnierzy WOT, w kluczowym momencie prowadzili oni działania na 129 punktach kontrolnych oraz odcinkach patrolowania.
VII obszar: wsparcie Urzędu Lotnictwa Cywilnego
Na wniosek prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego żołnierze WOT zostali również skierowani na 14 lotnisk, ich działania polegały na pomiarze temperatury pasażerów oraz zbieraniu kart lokalizacyjnych. W sumie żołnierze WOT dokonali sprawdzenia 116 133 podróżnych w 1314 samolotach. Żołnierze 9 Łódzkiej Brygady OT realizowali ww. działania na lotnisku Lublinek w Łodzi.
Wymienione wyżej obszary działań nie wyczerpują wszystkich form wsparcia prowadzonych przez żołnierzy WOT w ramach operacji „Odporna Wiosna”. Żołnierze WOT często dołączali do inicjatyw tworzenia przyłbic czy też szycia maseczek ochronnych. Zdarzały się też sytuacje wsparcia w czynnościach biurowych, czy też budowlano – wykończeniowych. Terytorialsi przygotowywali miejsca kwarantanny, wspierali harcerzy oraz PCK, zapewniali kordon sanitarny, doręczali decyzje administracyjne oraz rozklejali plakaty informacyjne. W potrzebie nie pozostawiliśmy też „braci mniejszych”. Żołnierze dostarczali żywność dla Fundacji Centaurus opiekującej się końmi oraz karmę dla kilku schronisk w całym kraju.
Wszystkie wymienione wyżej przykłady działań żołnierzy WOT są praktycznym wymiarem misji formacji, którą jest obrona i wspieranie lokalnych społeczności.
Operacja „Odporna Wiosna” wciąż jest realizowana a żołnierze pozostają w gotowości do podejmowania nowych zadań w miarę potrzeb aby wspierać społeczności lokalne.
mjr Arkadiusz Rubajczyk
Szef Sekcji Komunikacji Społecznej
Oficer Prasowy
9 Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej
