Sprzedawcy bez skrupułów

Mimo wysokiej świadomości obowiązującego prawa, nadal zbyt wielu sprzedawców łamie zakaz sprzedaży papierosów osobom nieposiadającym dowodu. Na 4700 prób zakupu wyrobów tytoniowych, przeprowadzonych w 47 miastach przez pełnoletnich, ale wyglądających na mniej niż 18 lat ankieterów SMG/KRC, blisko 3000 zakończyło się podaniem klientowi papierosów. Od początku istnienia Programu STOP18! przestrzeganie prawa poprawiło się dzięki działaniom edukacyjnym i współpracy ze Strażą Miejską i policją.

Najnowsze badania potwierdzają jednak, że istnieje potrzeba kontynuacji kampanii zwiększającej świadomość prawa i konsekwencji jego łamania wśród sprzedawców. Już dziś aż 94% sprzedawców wyrobów tytoniowych wie o swoim prawie do legitymowania młodo wyglądających klientów, jednak zbyt rzadko z niego korzysta.

Za lekką rękę będą kary

W Piotrkowie aż 75 % ekspedientów sprzedałoby papierosy osobie nieletniej. 28 z 30 lokalnych sklepów znalazło się na tzw. czarnej liście. Co się z tym wiąże?

- W najbliższych tygodniach sprzedawcy wyrobów tytoniowych powinni spodziewać się wizyty Straży Miejskiej lub policji. Czarna lista z adresami podejrzanych sklepów trafiła w ręce służb kontrolnych pod koniec ubiegłego tygodnia. Za sprzedaż papierosów osobom do lat 18 grozi mandat 500 zł lub orzeczona przez Sąd Rejonowy grzywna do 5000 zł. Od września 2009 r. mandat karny w wysokości 500 zł ma prawo nałożyć strażnik miejski bezpośrednio w punkcie sprzedaży. Wcześniej sprawa zawsze musiała być kierowana do sądów - informuje Michał Pełczyński, Krajowy Koordynator akcji.

- Pomimo obowiązujących przepisów nieuczciwi sprzedawcy nie czują realnego zagrożenia karą. Liczymy, że na zmianę ich zachowań wpłyną nowe uprawnienia strażników miejskich. Część sprzedawców świadomie ryzykuje mandatem. Inni, którzy za ladą pojawili się często z przypadku, nie znają zasad handlu. Dlatego nasza akcja zawsze mocno stawia na edukację i uważnie przygląda się propozycjom zmian prawa - dodaje Pełczyński.

Piotrków w czołówce

Jak wygląda problem Piotrkowa na tle innych miast? Krótko mówiąc sytuacja w całym kraju nie jest zadowalająca. W Warszawie 70 % sprzedawców sprzedałoby papierosy nieletnim. W Krakowie jest to 73 %, a w Poznaniu nawet 76 % sprzedawców. Jednak już we Wrocławiu liczba sprzedawców, którzy chętnie podają papierosa niepełnoletnim, wynosi 59 %, a w Gdańsku już „tyko" 51 %.

W regionie Piotrków zdecydowanie pod tym niechlubnym względem przoduje. W Bełchatowie, na 30 punktów sprzedaży, 26 sklepów znalazło się pod lupą służb mundurowych (63 % pracowników sprzedałoby wyroby tytoniowe niepełnoletnim). Pabianice mają takich punktów 25, a procent sprzedawców łamiących prawo jest taki sam jak w Bełchatowie. Uzyskany przez Piotrków wynik (28 sklepów, 75 %) nie może być powodem do dumy, zwłaszcza że w porównaniu z ubiegłym rokiem liczba punktów, w których młodzi ludzie mogą kupić papierosy, niestety się powiększyła. Tymczasem w Pabianicach zmniejszyła się o cztery, a w Bełchatowie pozostała bez zmian.

***

W najbliższym czasie do ponad 1000 samorządów trafi zaproszenie do udziału w Ogólnopolskim Dniu Odpowiedzialnej Sprzedaży (9 września 2010 r.). W ubiegłym roku brało w nim udział ponad 300 samorządów, rekordowe 175 jednostek Straży Miejskiej, wszystkie komendy powiatowe policji oraz harcerze ZHP.