Skąd i czym jest AZS?

Przyczyną choroby jest nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na małe dawki antygenów. Szczegóły dotyczące tego obszaru nie są jeszcze zbyt dobrze poznane. Ostatnie badania sugerują przede wszystkim dużą rolę czynników genetycznych, w tym zaburzeń w funkcjonowaniu metabolizmu nienasyconych kwasów tłuszczowych i nieprawidłowości czynnościowych skóry. Nadal jednak pozostaje niewyjaśnione pochodzenie samej atopii - nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego.

Główne objawy atopowego zapalenia skóry to zaczerwienienie, suchość skóry oraz świąd. Najczęściej pojawiają się w okolicach twarzy, szyi, zgięć łokciowych i kolanowych.

Poza tym chorobie często towarzyszą:

• alergiczne zapalenie spojówek
• przewlekły katar sienny
• astma oskrzelowa
• objaw Dennie-Morgana, polegający na wytworzeniu fałdu skórnego pod brzegiem dolnej powieki

Oprócz tego, stwierdzono sporadyczne występowanie takich objawów jak nietolerancja wełny, nietolerancja pokarmów, rogowacenie przymieszkowe, a nawet zaćma.

Odmiany atopowego zapalenia skóry

Zakres objawów - a więc jednocześnie odmiana AZS - zależy przede wszystkim od wieku chorego. Najczęściej występuje atopowe zapalenie skóry u dzieci, stąd podzielono je na wyprysk atopowy wczesnego dzieciństwa, wyprysk atopowy późnego dzieciństwa i wyprysk atopowy okresu młodzieńczego.

Pierwsza odmiana występuje zazwyczaj od trzeciego miesiąca życia i trwa aż do ukończenia drugiego roku. Najczęściej na główce i twarzy występują wykwity, które łuszczą się i sączą. Najważniejszą cechą tego okresu są duże wahania - zdarzają się zarówno momenty dużej poprawy i zaniku objawów, jak i momenty zaostrzenia przebiegu choroby.

Wyprysk atopowy późnego dzieciństwa to wysypki silnie swędzące, przypominające liszaje. Zaczynają się pojawiać w pozostałych miejscach na ciele, między innymi na kończynach.

Po okresie dzieciństwa może wystąpić wyprysk atopowy okresu młodzieńczego. Charakteryzuje się zwiększoną łamliwością włosów oraz znacznym złagodzeniem objawów w lato. Wysypki są podobne do odmiany z późnego dzieciństwa.

Diagnoza i zapobieganie

Rozpoznanie choroby polega na wykazaniu czterech głównych kryteriów (świąd, typowe umiejscowienie, przewlekły i nawrotowy przebieg, atopia u chorego lub w rodzinie), wspartych przez liczne mniejsze objawy.

Nie istnieje typowa metoda, która zakończyłaby przebieg choroby. Leczenie opiera się o tylko o metodę objawową i prewencyjną.

Objawy mogą być leczone między innymi za pomocą pielęgnacji i odtłuszczania skóry, specjalistycznej odzieży, fotochemioterapii, środków przeciwhistaminowych, kortykosteroidów i leków immunosupresyjnych. Popularna jest również metoda mokrych opatrunków, która znacznie zmniejsza uczucie świądy.

Podstawą leczenia jest przede wszystkim unikanie czynników uczulających. Po ich stwierdzeniu należy dążyć do ich eliminacji zarówno z otoczenia jak i pokarmów osoby chorej.