Początkowo zwyczaj wiązał się z obrzędami praktykowanymi po odejściu zimy i nadejściu wiosny. Polegał na oblewaniu kobiet wodą, któremu towarzyszyło smaganie gałązką. Dzisiaj zwykle polega na oblewaniu innych wodą. Tradycja dyngusa sięga XIV wieku. Śmigus i dyngus początkowy były osobną tradycją wywodzącą się od Słowian. Śmigus polegał na symbolicznym smaganiu kobiet witkami wierzby. Natomiast dyngus polegał na oblewaniu kobiet wodą.

Dziś śmigus-dyngus jest zabawą o charakterze ludowym. W odróżnieniu od pierwotnych tradycji, wodą oblewani są wszyscy bez wyjątków. Zwyczaj polewa się dla żartów wodą inne osoby, nawet nieznajome. Jest popularny szczególnie wśród dzieci i młodzieży. W ten sposób spopularyzował się mocno również w USA wśród społeczności polskiej. Współcześnie dla dzieci zostały upowszechnione specjalne gadżety służące do oblewania wodą. Upowszechniło się także stosowanie perfum lub wody kolońskiej.

Obchodzony jest także w Czechach, Słowacji, Ukrainie, a także na Węgrzech.