W maju tego roku z inicjatywy polskich samorządów powołany został Komitet Inicjatywy Ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W skład Komitetu weszło 25 osób, reprezentujących interesy miast, miasteczek, wsi.  Są oni członkami władz statutowych, reprezentujących ogólnopolskie stowarzyszenia gmin i powiatów. 5 lipca Komitet został zarejestrowany przez marszałek Sejmu Ewę Kopacz.

Samorządy biją na alarm, ponieważ decyzje władz centralnych zaburzyły równowagę finansową gmin, powiatów i województw. Co najmniej 8 miliardów złotych rocznie tracą polskie gminy wskutek nieprzemyślanych zmian ustawowych. Kwota ta dotyczy jedynie tych zmian, których konsekwencje finansowe zostały oszacowane przez instytucje rządowe. W rzeczywistości są one jeszcze większe. W latach 2005-2008 władze centralne wprowadziły zmiany ustawowe, które spowodowały zmniejszenie dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego. Jednocześnie przekazały im nowe zadania albo rozszerzyły zakres dotychczas realizowanych zadań bez odpowiedniego zabezpieczenia finansowania. Wpłynęło to negatywnie na finanse samorządów w całej Polsce.

- My jako Stowarzyszenie „Razem dla Piotrkowa” i jako mieszkańcy miasta popieramy tę inicjatywę. Dziś chcemy pokazać te problemy, które utrudniają życie samorządom – mówił w poniedziałek radny Mariusz Staszek ze Stowarzyszenia „Razem dla Piotrkowa”. - Jeżeli chodzi o samorząd piotrkowski, to finanse te są bezpieczne, ale patrząc na inne samorządy, bezpieczne granice finansowe w każdej chwili mogą zostać przekroczone.

Jako przykład obciążania samorządów przez rząd Staszek podał zobowiązania finansowe gmin wynikające z Karty Nauczyciela, czyli zabezpieczenia interesów nauczycieli. - Tymczasem pieniądze te mogłyby być przeznaczone na inwestycje – mówił radny.

- Ustawa zakłada wzrost udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), w przypadku gmin jest on na poziomie ponad 39%. Inicjatywa, która narodziła się w środowisku Związku Miasta Polskich jest inicjatywą obywatelską, zakłada wzrost tego udziału do ponad 48%, a w przypadku powiatów wzrost z ponad 10 do ponad 13%, w przypadku województw wzrost z 1,6 do 2,3%. Samorządy mają coraz więcej zadań narzucanych przez władzę centralną, a w ślad za tym nie zawsze idą środki finansowe, które pokryłyby te potrzeby. Przykładem jest ustawa o systemie oświaty, ale również ustawa o systemie pieczy zastępczej, w przypadku której przekazuje się samorządom bardzo konkretne zadania, ale nie idzie za tym wsparcie finansowe. Propozycje inicjatywy obywatelskiej (pod którą my jako Stowarzyszenie „Razem dla Piotrkowa” podpisujemy się) nie biorą się znikąd, poparte są dokładnymi wyliczeniami – mówił z kolei prezydent Piotrkowa Krzysztof Chojniak.

Gdyby projekt udało się wprowadzić w życie samorządy w województwie łódzkim zyskałyby łącznie blisko 450 mln zł, w Piotrkowie byłaby to kwota 16,5 mln rocznie. - Jest więc o co walczyć – mówił Chojniak.

- Po kilku latach (a szczególnie tych ostatnich) sytuacja jest taka, że istnieje pewne zagrożenie dla funkcjonowania samorządu. Chodzi o to, aby w pewnym momencie nie dojść do ściany, szczególnie wtedy, kiedy samorządy mogą jeszcze korzystać z środków zewnętrznych, ale potrzebny jest udział własny. Jest to inicjatywa obywatelska, w którą włączają się wszystkie samorządy, również ich szefowie. Myślę, że jest to w interesie każdego mieszkańca – mówił podczas konferencji Michał Rżanek, były prezydent Piotrkowa, dziś prezes spółki Piotrkowskie Wodociągi i Kanalizacja, również przewodniczący Komisji Gospodarki Komunalnej w Związku Miast Polskich.

Szczegóły akcji na: www.stawka8mld.pl. Więcej informacji o akcji w Piotrkowie można uzyskać pisząc na adres: staszek.mariusz@onet.eu.

as

Projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zakłada:
- przesunięcie pieniędzy podatników z budżetu centralnego do budżetów ich własnych gmin poprzez: zwiększenie udziału gmin w podatku PIT z 39,34% do 48,78%, zwiększenie udziału powiatów z podatku PIT z 10,25% do 13,03%, zwiększenie udziału województw w podatku PIT z 1,6% do 2,3%,
- przywrócenie zasady rekompensowania ubytków w dochodach własnych samorządów będących skutkiem zmian w ustawie,
- wprowadzenie nowej, ekologicznej subwencji ogólnej dla gmin, na terenie których występują prawnie chronione obiekty lub obszary o szczególnych walorach przyrodniczych, co ogranicza lokalne możliwości rozwojowe.