Piotrków: Pierwsze wolne wybory samorządowe

Niedziela, 24 października 201023
21 listopada po raz kolejny w wolnych wyborach wybierzemy swoich radnych, być może poznamy również nazwisko kolejnego prezydenta miasta (ewentualna II tura – 5 grudnia). Tymczasem nasi przodkowie w II RP pierwszy raz głosowali w 1919 roku. Wówczas górą była lewica z PPS a jak będzie 91 lat później?
Piotrków: Pierwsze wolne wybory samorządowe

13 grudnia 1918 roku rząd Jędrzeja Moraczewskiego wydał dekret „O wyborach do rad miejskich na terenie b. Królestwa Kongresowego”. Radni mieli być wybierani na 3 lata w głosowaniu powszechnym, równym, tajnym i proporcjonalnym. 4 lutego 1919 roku rząd Ignacego Paderewskiego wydał z kolei dekret „O samorządzie miejskim”. Regulował on podstawowe i obowiązki wyborców oraz samorządu. Określał prawa i obowiązki radnych, kompetencje rady i sposób jej urzędowania, a także wewnętrzną organizację magistratu. Miasta od 10 do 25 tysięcy mieszkańców wybierały 24 radnych, od 25 tys. do 45 tys. – do 24 radnych miano dodawać 1 radnego na każde rozpoczęte 2.000 mieszkańców ponad 25 tysięcy.

 

Wybory samorządowe  odbyły się w 1919 roku jedynie na obszarze b. Królestwa Polskiego. Komunistyczna Partia Robotniczej Polski – tak jak w przypadku wyborów parlamentarnych – zbojkotowała i te wybory. Polska Partia Socjalistyczna wystawiła kandydatów w 52 miastach uzyskując 420 mandatów w radach miejskich. Socjaliści władzę przejęli m.in. w Radomsku, Łodzi i Tomaszowie.

 

W Piotrkowie zarządzeniem z dnia 22 stycznia 1919 roku, wyznaczono wybory na 23 lutego 1919 roku. Do dnia 10.II.1919 należało złożyć listy ugrupowań przystępujących do wyborów. Wpłynęło kilkanaście list, z których zakwalifikowano jedynie 9. Wybory przeprowadził Główny Komitet Wyborczy w składzie: Michał Cieszkowski – sędzia Sądu Okręgowego w Piotrkowie jako przewodniczący oraz członkowie: Jan Grzanowski, Zygmunt Joet, Józef Karbowski, Eugeniusz Łempicki, Ludwik Pluciński, Władysław Płaneta. Miasto podzielone zostało na 18 obwodów wyborczych. Głosowanie odbywało się za pomocą kart, na których widniał jedynie numer listy wyborczej.

 

W Piotrkowie frekwencja nie należała do wysokich. Wielu mieszkańców nie poszło głosować. Na 23 332 uprawnionych do urn poszło jedynie 9 431 osób. Wyniki były następujące:

Polska Partia Socjalistyczna – 13 mandatów

Narodowy Związek Robotniczy – 9 mandatów

Ogólnopolski Związek Robotniczy BUND – 4 mandaty

Bezpartyjni podmiejscy rolnicy – 4 mandaty

Polski Komitet Demokratyczny – 3 mandaty

Żydowska Frakcja Ludowa „Poalej Syjon” – 2 mandaty

Niezawiśli Socjaliści Żydowscy – 1 mandat

Radnymi zostali: Felicjan Kępiński, Stanisław Sabaciński, Antoni Sikorski, Karol Bobiński, Alter Binsztak, Jakub Berliner, Herszlik Wajschof, Abram Wajschof, Zelman Staszewski, Berisz Rozenblum, Jakub Malc, Kazimierz Czerwiński, Marian Bąkowski, Maria Rudnicka, Paweł Niemeczek, Jan Wallas, Józef Ostrowski, Paweł Słowik, Seweryn Nowakowski, Jan Lis, Marian Petrol, Władysław Szwajkowski, Bolesław Dratwa, Stanisław Wrzesiński, Aleksander Kurnakowski, Bolesław Janus, Józef Żerkowski, Józef Bromski, Roman Pruszyński, Józef Słowikowski, Jan Rajkowski, Stefan Klepaczko, Antoni Uniszewski, Kazimierz Rudnicki, Edmund Wenzel, Jadwiga Młodowska.

Jak widać zdecydowane zwycięstwo odniosła PPS, jednak należy podkreślić również dobry wynik ugrupowań żydowskich, które choć podzielone, otrzymały 7 na 36 mandatów. Wynik ten jednak nie powinien dziwić, biorąc pod uwagę fakt, że Żydzi wówczas stanowili 25% mieszkańców Piotrkowa.

 

Rada Miejska w Piotrkowie zebrała się na inauguracyjnym posiedzeniu 7 marca 1919 roku. Prezesem Rady Miejskiej (czyli przewodniczącym w obecnej nomenklaturze) wybrano prawnika Kazimierza Rudnickiego z PKD a wiceprezesem Mariana Bąkowskiego z PPS (wkrótce zastąpił go Aleksander Kurnakowski z NZR). Wobec dużych różnic pomiędzy ugrupowaniami nie wybrano prezydenta. Dokonano tego dopiero 10 maja 1919 roku. W głosowaniu tajnym został nim Hugo Mantej.

 

Artur Wolski


Zainteresował temat?

0

0


Zobacz również

Komentarze (23)

Zaloguj się: FacebookGoogleKonto ePiotrkow.pl
loading
Portal epiotrkow.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zamieszczanych przez użytkowników. Osoby komentujące czynią to na swoją odpowiedzialność karną lub cywilną.

MARKPIO ~MARKPIO (Gość)25.10.2010 13:23

"ruch-na-rzecz-pierdol" napisał(a):
oj polityka przyjmie każdy twór, nawet pana Miazka
report cytat


Miazek,panie,nie wstyd tak tutaj się promować.To nie plenum KC PZPR.Zmień pan witrynę.

00


MARKPIO ~MARKPIO (Gość)25.10.2010 13:22

"gandalfszary" napisał(a):
mieszkańców miasta tego nie wie!
report cytat


Bo nie ma .Proste.

00


ruch na rzecz pierdół ~ruch na rzecz pierdół (Gość)25.10.2010 07:42

oj polityka przyjmie każdy twór, nawet pana Miazka

00


gandalfszary ~gandalfszary (Gość)25.10.2010 00:45

"MARKPIO" napisał(a):

Jakie korzenie..Komuniści zawsze widzą to co im najbardziej odpowiada.Artykuł pokazuje jedynie wielokulturowość lat 20-ych ówczesnego miasta.

Piotrków ma lewicowe tradycje i wymyślanie od komunstów tego faktu nie zmieni. Problem jest w tym dlaczego tak wielu mieszkańców miasta tego nie wie!

00


ojpaniemiazek ~ojpaniemiazek (Gość)24.10.2010 23:49

ech... nasza piotrkowska lewica. może mielibyście szanse w wyborach samorządowych wystawiając odpowiednich kandydatów. ale pan Jan Dziemdziora? powinien iść na Emeryturę i karmić gołebie pod blokiem. pan Szymon Miazek? szanuję pana jako człowieka ale do rządzenia pan się nie nadaje.

00


MARKPIO ~MARKPIO (Gość)24.10.2010 23:26

"Szymon-Miazek-Lista-SLD;-Okreg-3-Miejsce-3" napisał(a):
Bardzo dobry artykuł pokazujący, że piotrkowianie maja korzenie lewicowe.


Jakie korzenie..Komuniści zawsze widzą to co im najbardziej odpowiada.Artykuł pokazuje jedynie wielokulturowość lat 20-ych ówczesnego miasta.

00


Szymon Miazek: Lista SLD; Okręg 3, Miejsce 3 ~Szymon Miazek: Lista SLD; Okręg 3, Miejsce 3 (Gość)24.10.2010 23:19

Bardzo dobry artykuł pokazujący, że piotrkowianie maja korzenie lewicowe.

00


sauron ~sauron (Gość)24.10.2010 22:10

"MARKPIO" napisał(a):
Sauron! Ty nie oglądasz teraz filmu na TVN 7?:)))

A od czego są reklamy w trakcie emisji filmu:)

00


MARKPIO ~MARKPIO (Gość)24.10.2010 21:34

Sauron! Ty nie oglądasz teraz filmu na TVN 7?:)))

00


sauron ~sauron (Gość)24.10.2010 21:31

"MARKPIO" napisał(a):
Nie wiedziałem że Czapla który będzie prezydentem ..jest z lewicy? No cóż ,człowiek całe życie się uczy:))

Dowcipas z Ciebie, Jan Dziemdziora jest z lewicy więc to On wygra wybory. Niech żyje Piotrków wolny od Chojraka.

00


reklama
reklama

Społeczność

Doceniamy za wyłączenie AdBlocka na naszym portalu. Postaramy się, aby reklamy nie zakłócały przeglądania strony. Jeśli jakaś reklama lub umiejscowienie jej spowoduje dyskomfort prosimy, poinformuj nas o tym!

Życzymy miłego przeglądania naszej strony!

zamknij komunikat