Otyłość a nadwaga – jak rozróżnić te stany?
- Nadwaga: BMI w przedziale 25–29,9.
- Otyłość: BMI powyżej 30.
Chociaż oba stany oznaczają nadmiar tkanki tłuszczowej, otyłość wiąże się z większym zagrożeniem zdrowotnym, w tym wyższym ryzykiem chorób serca, cukrzycy typu 2 i nadciśnienia.
Otyłość, szczególnie brzuszna, ma bardziej negatywny wpływ na zdrowie niż nadwaga, która może być mniej groźna, zwłaszcza jeśli dana osoba dba o swoją wagę i styl życia.
Wskaźniki BMI i WHR: Kluczowe narzędzia diagnozy
- BMI (Body Mass Index): Obliczany przez podzielenie masy ciała (kg) przez kwadrat wzrostu (m²).
- BMI >30: otyłość.
- BMI 25–29,9: nadwaga.
- Uwaga: BMI nie uwzględnia proporcji tłuszczu do masy mięśniowej, co może prowadzić do błędnej oceny u osób umięśnionych.
- WHR (Waist-to-Hip Ratio): Stosunek obwodu talii do bioder.
- Wartość >0,85 u kobiet i >1,0 u mężczyzn wskazuje na otyłość brzuszną.
- WHR pozwala ocenić ryzyko zdrowotne wynikające z rozmieszczenia tłuszczu.
Otyłość a cukrzyca: Choroba metaboliczna w tle
Otyłość, szczególnie brzuszna, prowadzi do insulinooporności, co zwiększa ryzyko cukrzycy typu 2. Insulinooporność oznacza, że organizm nie reaguje prawidłowo na insulinę, co powoduje wzrost poziomu cukru we krwi.
Jak temu zapobiec?
- Redukcja masy ciała.
- Wprowadzenie zdrowej diety.
- Regularna aktywność fizyczna.
Wczesna diagnoza i zdrowy styl życia mogą skutecznie zapobiegać cukrzycy.
Farmakoterapia w leczeniu otyłości: Kiedy leki są konieczne?
Farmakoterapia jest rozważana, gdy zmiany stylu życia są niewystarczające. Leki pomagają w redukcji masy ciała, działając poprzez:
- Zmniejszenie apetytu.
- Przyspieszenie metabolizmu.
- Ograniczenie wchłaniania tłuszczu.
Przykładowe leki:
- Orlistat: Blokuje wchłanianie tłuszczu.
- Liraglutyd: Zwiększa uczucie sytości.
Leki mogą powodować skutki uboczne, takie jak bóle głowy czy biegunki. Decyzję o ich stosowaniu należy podjąć w porozumieniu z lekarzem.
Prewencja otyłości: Jak zapobiegać nadwadze i otyłości?
W dzieciństwie:
- Zdrowa dieta: bogata w warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste.
- Regularna aktywność fizyczna.
- Unikanie przetworzonej żywności.
- Edukacja zdrowotna.
W dorosłym życiu:
- Utrzymanie zdrowej masy ciała.
- Regularne ćwiczenia.
- Świadome kontrolowanie spożycia kalorii.
- Regularne monitorowanie wagi.
Chirurgiczne leczenie otyłości: Kiedy operacja jest rozwiązaniem?
Chirurgię bariatryczną stosuje się w przypadkach, gdy:
- Zmiany stylu życia i farmakoterapia nie przynoszą rezultatów.
Przykładowe zabiegi:
- Rękawowa resekcja żołądka.
- Bypass żołądkowy.
Operacje te zmniejszają pojemność żołądka lub zmieniają sposób wchłaniania pokarmu. Są skuteczne w długoterminowej utracie masy ciała, ale wymagają:
- Ścisłej diety.
- Regularnych kontroli lekarskich.
- Monitorowania zdrowia w celu uniknięcia powikłań i niedoborów pokarm