A żeby wiedzieć, co i gdzie warto zrobić, Starostwo Powiatowe zleciło specjalistyczne badania. Ich ostateczny wynik poznamy w listopadzie tego roku, ale już w czerwcu wiadomo będzie, gdzie warto wiercić.

Podobno nasz region ma spory potencjał geotermalny. To wiadomo z istniejących już “Atlasów zasobów geotermalnych” i to one stały się jednym z powodów, by geotermię włączyć do strategii rozwoju powiatu piotrkowskiego.

Mamy duży potencjał geotermalny

- Kwestia geotermii wypłynęła przy pracach nad aktualizacją strategii powiatu na lata 2014 – 20 – mówi Piotr Wojtysiak, sekretarz powiatu piotrkowskiego. - Do Starostwa zgłosiła się grupa lokalnych naukowców, którzy mieli pomysł na elektrociepłownię geotermalną. Twierdzili, że można to zrobić, ale potrzeba odpowiednich badań. Kiedy przeanalizowaliśmy “Atlasy zasobów geotermalnych” i dokumenty z odwiertów (na terenie naszego powiatu jest ich 16; robiono je w latach 70. ubiegłego stulecia), stwierdziliśmy, że jest duży potencjał co do odnawialnych źródeł energii (OZE).
Każdy projekt trzeba zacząć od szczegółowych analiz, stąd pomysł na to, żeby przed jakimikolwiek działaniami przeprowadzić profesjonalne badania naukowe. - Pieniądze na to pozyskaliśmy z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (120 tys. zł), sami dokładamy też 30 tys. zł ze środków powiatu. Ważna była dla nas jakość tych prac. Postępowanie wygrała Polska Akademia Nauk Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią w Krakowie (dr Wiesław Bujakowski). To doświadczony zespół, zajmował się badaniami i w Mszczonowie, i w Uniejowie, i przy geotermii podhalańskiej – dodaje sekretarz powiatu.

Nie tylko gdzie, ale i co warto zrobić

- Aktualizując strategię, zaproponowaliśmy szeroki zakres badań, bo nie tylko geotermię, ale i całkowite studium rozpoznania zagospodarowania OZE na terenie powiatu w kontekście rozwoju gmin – mówi Piotr Wojtysiak. - Generalnie skoncentrowane jest to na geotermii, ale wiadomo, że odnawialne źródła energii nie są samowystarczalne. Potrzebne są metody hybrydowe (np. połączenie geotermii z biomasą, z energią słońca), które byłyby najbardziej efektywne ekonomiczne.

Warto dodać, że jeden próbny odwiert to wydatek rzędu 1,5 – 2 mln zł. Żeby wiercić, trzeba więc dokładnie wiedzieć, gdzie. - Te badania mają nam określić naukowo warunki hydrogeotermalne powiatu i wyznaczyć strefy szczególnie korzystne do eksploatacji, określić obszary, które są najbardziej predysponowane do tego, aby prowadzić np. odwierty geotermalne i wykorzystać je chociażby do ciepłownictwa, chłodownictwa, w przemyśle, dla rolnictwa (np. suszarnie) – dodaje sekretarz powiatu.

Samorządy powiedzą – co, naukowcy odpowiedzą – za ile

Jakie inwestycje i w jakim miejscu będzie można zlokalizować – na to właśnie mają odpowiedzieć badania prowadzone przez powiat. Mają też posłużyć gminom do budowania ich własnych strategii na najbliższe lata. A przy tym warto pamiętać, że w najbliższym unijnym rozdaniu sporo będzie pieniędzy właśnie na odnawialne źródła energii.

- Rozmawialiśmy o tym na spotkaniu z wójtami. Badania mają służyć gminom, żeby te określiły profile swojej działalności w strategii na lata 2014 – 20. Głównym założeniem byłoby wykorzystanie energii z wnętrza ziemi, energii słońca i biomasy do celów przemysłowych. Chodzi głównie o energię cieplną. Jeżeli byłyby korzystne uwarunkowania np. w okolicach Piotrkowa, to możliwa jest koncepcja elektrociepłowni (żeby inwestycja się opłacała, musi być duże skupisko mieszkańców i połączenie z gotową siecią ciepłowniczą, bo największe koszty to budowa sieci) – mówi Wojtysiak.
- Co ważne, w tych badaniach naukowych zakładamy analizę ekonomiczną. Fachowo (jak zapisano w projekcie) nazywa się to “Opracowanie naukowe kosztów wybranych technologii (koszty stałe i zmienne wytworzenia jednostki energii) na terenie gmin powiatu piotrkowskiego” w odniesieniu np. do konwencjonalnych sposobów ogrzewania. Naukowcy wskażą nam koszty konkretnych możliwych inwestycji i także warunki technologiczne (np. na jaką głębokość wiercić, jakiej technologii używać), zrobią też analizę ekonomiczną (czyli np. po ilu latach się zwróci). Będzie to więc analiza umożliwiająca podjęcie dalszych działań związanych już z konkretnymi inwestycjami – dodaje sekretarz.

Ale korzyści będą nie tylko dla samorządów, przedsiębiorców czy dużych gospodarstw rolnych. - Przyszłością dla rozproszonych osiedli (a to właśnie z takimi mamy głównie do czynienia na terenie powiatu) jest płytka geotermia (np. pompy ciepła). Badania mają również wskazać, w jakiej formie najlepiej to robić. Informacje zamieścimy na naszym geoportalu i każdy będzie mógł sprawdzić, gdzie, na jakich głębokościach i jakiej temperatury można się spodziewać.

Nie tylko geotermia

Naukowcy zbadają też potencjał powiatu w zakresie energii słonecznej i biomasy (z uwzględnieniem obecnej produkcji w powiecie). – Wskazane zostaną miejsca, które się nadają do produkcji energii ze słońca. W powiecie jesteśmy bogaci jeżeli chodzi o rolnictwo. Można więc rozważyć powstanie biogazowni czy wykorzystanie biomasy w systemach hybrydowych – dodaje Starostwo. Badana będą też podstawą, by ubiegać się o środki na odwierty.

Gminy zainteresowane

W skład grupy roboczej i komitetu sterującego pracującego przy aktualizacji strategii powiatu weszli burmistrzowie, wójtowie i pracownicy urzędów gmin i... geotermią byli mocno zainteresowani. – Powiat jest bardzo różnorodny pod względem gospodarczym. Jest część aktywna gospodarczo i ta skierowana na turystykę. Takie badania mogą być też ciekawe pod kątem wykorzystania OZE dla turystyki. Priorytetem będzie jednak użycie OZE dla mieszkańców, tak aby obniżyć koszty energii (ciepła) – mówi Piotr Wojtysiak.

Do gmin trafią zresztą ankiety, w których samorządy będą mogły odpowiedzieć, na jakich inwestycjach z OZE najbardziej by im zależało, a naukowcy zrobią symulacje pod te konkretne propozycje (np. OZE w rolnictwie, do ogrzewania upraw szklarniowych, przechowywania owoców).

Anna Wiktorowicz