Co to jest holter EKG? Po co zakłada się go pacjentowi?
Tak, jak zostało to już wspomniane, holter EKG jest urządzeniem służącym do dobowego pomiaru ciśnienia tętniczego krwi (zarówno w trakcie dnia, jak i w spoczynku) u konkretnego pacjenta. Jego nazwa wzięła się od nazwiska amerykańskiego biofizyka – Normana Holtera – który był pomysłodawcą idei takiego badania.
W jakich sytuacjach 24-godzinny pomiar ciśnienia jest konieczny? Lekarz może zdecydować o założeniu holtera u pacjentów, którzy:
- cierpią na tak zwany „syndrom białego fartucha” – w praktyce oznacza to, że na widok osoby z personelu medycznego denerwują się, a ich ciśnienie tętnicze w pomiarze okazuje się być zbyt wysokie – właśnie z uwagi na stres. Aby zminimalizować ryzyko zafałszowanych wyników, zaleca się zastosowanie holtera EKG;
- obserwują znaczne rozbieżności pomiędzy pomiarami wykonywanymi w gabinecie lekarskim czy zabiegowym, a pomiarami domowymi. Wahania określa się jako wysokie przy wartościach różnicujących osiągających poziom powyżej 20 mm Hg;
- mają zdiagnozowane nadciśnienie tętnicze i choroba nie reaguje na wdrożone leczenie (ciśnienie nie spada pomimo stosowania farmakoterapii);
- odczuwają na co dzień objawy ze strony układu krążenia – a mianowicie omdlenia, utratę świadomości, zawroty głowy czy upadki o niewyjaśnionej dotąd przyczynie;
-są kobietami w ciąży i zdiagnozowano u nich nadciśnienie lub cukrzycę;
mają stwierdzone wysokie ryzyko incydentów sercowo-naczyniowych, z uwagi na otyłość, cukrzycę, miażdżycę (zespół metaboliczny);
wybudzają się w nocy, odczuwają niepokój, mają ogólne kłopoty ze snem (podejrzewa się wówczas wahania ciśnienia w porze nocnej).
Holter EKG – rozmieszczenie elektrod podczas badania
Jak w praktyce wygląda założenie holtera EKG? Elektrody dokładnie przykleja się na suchą i oczyszczoną skórę klatki piersiowej w konkretnej konfiguracji (warto tutaj dodać, że mężczyźni ze znacznym owłosieniem powinni przed badaniem pozbyć się włosów z obszaru klatki piersiowej i górnej części brzucha). Ich rozmieszczenie jest podobne u każdego pacjenta – dwie z nich nakleja się po prawej i lewej stronie – na skrajnych końcach obojczyków, jedna z nich umieszczana jest po prawej stronie, na wysokości mostka (w czwartej przestrzeni międzyżebrowej), natomiast kolejne dwie – znów po prawej i lewej stronie, w okolicach dolnej części brzegów łuków żebrowych.
Samo urządzenie, mające postać niewielkiej skrzyneczki, ma klips do przypięcia go do paska czy szlufki oraz taśmę, dzięki której można przewiesić je przez ciało (ostatecznie sposób „zamontowania” holtera zależy od współpracy pacjenta i lekarza – robi się to w taki sposób, by uzyskać maksymalny komfort u osoby poddawanej pomiarowi).
Oprócz wymienionych powyżej elementów, do konstrukcji holtera zalicza się także mankiet naramienny (podobny do tego, który jest częścią standardowego ciśnieniomierza). To właśnie dzięki niemu i mechanizmowi zaciskającemu mankiet co jakiś czas na ramieniu pacjenta, można dokonywać cyklicznych pomiarów. Ich wartości są oczywiście zapisywane w pamięci urządzenia.
Więcej informacji o o przygotowaniu do procedury znajdziesz w opisie badania holter EKG Salve.
Holter EKG – jak wygląda badanie?
Pacjent powinien stawić się w gabinecie o wyznaczonej godzinie. Nie musi być na czczo ani w żaden inny sposób przygotowywać się do badania. Lekarz lub pielęgniarka montują holter, zakładają mankiet mierzący ciśnienie i przyklejają elektrody do klatki piersiowej. Następnie urządzenie jest włączane, a pacjent może udać się do domu lub do pracy.
Ważnym jest, by osoba nosząca aparat pomiarowy zachowywała się w ciągu dnia normalnie – czyli wykonywała te czynności, którymi zajmuje się na co dzień. W niektórych przypadkach lekarz prosi pacjenta o sporządzenie tak zwanego dzienniczka aktywności oraz o zapisywanie wszystkich sytuacji, które mogły zdenerwować lub zestresować badaną osobę. Urządzenie dokonuje pomiarów także w nocy (choć tutaj odstępy pomiędzy „uciśnięciami” mankietu są nieco wydłużone). Warto wiedzieć o tym, że nie można moczyć elektrod ani urządzenia – w tym czasie wskazany jest ostrożny, szybki prysznic.
Kolejnego dnia, o tej samej godzinie, pacjent zgłasza się do gabinetu w którym urządzenie jest zdejmowane. Lekarz, po odczytaniu zapisywanych przez całą dobę pomiarów i po ich zinterpretowaniu, kontaktuje się z badaną osobą w celu omówienia wyników. W zależności od placówki, może to zająć od kilku do nawet kilkunastu dni (zwłaszcza wtedy, gdy wraz z wynikami badania holterem EKG zestawiane są rezultaty innych badań – na przykład prób wysiłkowych).
Źródła:
Lek. med. K. Rewiuk, dr hab. med. J. Gąsowski, 24-godzinny automatyczny pomiar ciśnienia tętniczego (holter) [w:] Medycyna Praktyczna, 03.01.2012
P. Kukła, A. Dąbrowski, W. Leśniak, Elektrokardiogram rejestrowany metodą Holtera [w:] Interna - Mały Podręcznik Medycyny Praktycznej, dostęp online, data weryfikacji: 10.08.2023
Dr hab. n. med. T. Rechciński, Elektrokardiogram rejestrowany metodą Holtera – u kogo stosować i jak interpretować? [w:] Medycyna po Dyplomie 12/2022
Dr hab. med. A. Olszaniecka, Holter EKG – interpretacja wyniku w obrazach klinicznych [w:] Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce 2022, tom 8, nr 2
