Dziewczęta starały się pozyskać pomoc i opiekę św. Andrzeja poprzez zachowanie postu i modlitwę.

Znaczenie św. Andrzeja jako patrona dziewic podkreślano przysłowiami: „Noc Andrzeja świętego przyniesie wam narzeczonego." Mówiono także: „Na świętego Andrzeja – dziewkom z wróżby nadzieja." Więc dziewczyny ufały św. Andrzejowi i pomagały sobie wróżbami i gusłami poświęconymi wyłącznie wróżbom matrymonialnym.

Wróżby z wosku
Dziewczęta lały roztopiony wosk na wodę mówiąc - leję wosk na wodę i chcę ujrzeć swoją przygodę. Wosk lały przez obrączkę, podkowę, klucz, słomkę lub miotłę. Potem zastygły wosk oglądały pod światło pragnąc w nim ujrzeć postać przyszłego męża.

Gałązki wiśni
W wigilię św. Andrzeja dziewczęta przynosiły gałązki wiśni i wstawiały w wodę. Gdy gałązka zakwitła na Boże Narodzenie - oznaczało to zamążpójście w obecnym roku.

But za butem
Ustawiano swoje buty od ściany do progu i przestawiały je. Jeżeli nosek buta wychodził poza próg - to oznaczało szybkie wyjście za mąż, a jeżeli wypadł obcas - niedobrze. Musi jeszcze poczekać na męża.

Przyśpiewki nad lnem
W tę magiczną i tajemną noc siano w doniczki len, mówiąc zaklęcie:
      
Andrzeju, Andrzeju,
Święty Andrzeju.
Ja dla ciebie len sieję
Daj mi znać
Z kim będę ślub brać.

Piosenki o bzie
Późną nocą dziewczyny wychodziły do ogrodu i biły rózgą bzu tak śpiewając:

Oj ty bzie, ty bziaku
Daj mi chłopa tego roku!
Słyszysz bzie
- chłopa mi się chce.
Choć o jednym oku
Byle tego roku.
Niech będzie garbaty
Byle był bogaty


Drewno męża Ci wywróży
Przynoszono też drwa do domu i liczono je. Gdy było do pary - to wróżyło rychłe zamążpójście. Dziewczęta liczyły również kołki w płocie i marzyły o tym, by ostatni kołek był prosty. Oznaczało to, że mąż trafi się prosty. Gdy wypadł krzywy - ślubny może być garbaty.

Kukiełki
Dziewczyny przynosiły po garści mąki, dodawały wodę i wyrabiały ciasto. Z tego ciasta piekły na blasze kukiełki - andrzejki. Upieczone kukiełki smarowały tłuszczem i kładły na dzieży lub maglownicy. Każda kukiełka była oznaczona. Dziewczęta wpuszczały psa do izby. Którą kukiełkę pierwszą pies wziął, ta dziewczyna rychło wychodziła za mąż.

Krystyna Wieczorek
oprac. AG