W Referacie Komunikacji w piotrkowskim magistracie zarejestrowanych jest dokładnie 29 pojazdów zabytkowych, w tym 7 motocykli. Najstarszy to hanomag z 1937 roku. Mamy również buicka z 1938. Jednym z tych starszych jest również ford z 1948 roku. Poza tym jest też kilka mercedesów z lat 70. Do tego citroen, ale również kilka fiatów 125p.

- Granicy wieku właściwie nie ma. Aby pojazd mógł zostać zabytkiem, musi być uznany przez konserwatora za taki, który ma znaczenie historyczne dla motoryzacji. Więc jednym z warunków zarejestrowania pojazdu jako zabytkowego jest jego wpisanie do rejestru zabytków prowadzonego przez wojewódzkiego konserwatora ochrony zabytków. Nie wiek, ale znaczenie w historii motoryzacji liczy się przede wszystkim - mówi Joanna Westrych, kierownik Referatu Komunikacji (ul. Szkolna w Piotrkowie).

Pojazd zabytkowy wyposażony jest w żółte tablice rejestracyjne, oczywiście z odpowiednimi wyróżnikami. W przypadku Piotrkowa jest to wyróżnik EP, później cyfry i litera na końcu, do tego element w postaci wytłoczonego symbolu starego samochodu. W przypadku motocykli - wytłoczony na tablicy symbol starego motocykla. - Procedura zarejestrowania zabytkowego auta jest w zasadzie taka sama, z tym, że dokumenty, które należy przedłożyć do rejestracji, trochę się różnią. Przede wszystkim trzeba udokumentować własność takiego pojazdu. Jednym z warunków jest dostarczenie dokumentu o wpisaniu samochodu do rejestru zabytków. Następnie taki pojazd musi przejść specjalistyczny przegląd techniczny. Różnica jest również taka, że tablice rejestracyjne kosztują trochę więcej niż zwykłe. Cena tablicy dla samochodu zabytkowego wynosi 100 zł (zwykła - 80), dla motocykla zabytkowego - 50 zł (dla zwykłego 30) - mówi kierownik Westrych.
O to, jakie warunki musi spełnić samochód, aby stać się zabytkiem, zapytaliśmy też konserwatora zabytków w Piotrkowie. - Jest wiele kryteriów. Rzecz dotyczy nie tylko samochodów, ale również innych pojazdów. Po pierwsze powinien mieć więcej niż 25 lat. Po drugie, model powinien być nieprodukowany od co najmniej 15 lat. Można jednak uchylić te rygory czasowe w kilku przypadkach - jeżeli pojazd jest związany z jakimś wydarzeniem sportowym, gdyby np. wygrał Rajd Monte Carlo, a był wyprodukowany przed 2 miesiącami, to również mógłby być uznany za warty ochrony. Jeśli miałby konstrukcję unikatową, to również mógłby być młodszy niż te 25 lat. Pojazd powinien mieć co najmniej 75% oryginalnych części, w tym główne podzespoły, tzn. układ napędowy czy też podwozie - mówi Zygmunt Błaszczyk, konserwator z piotrkowskiej Delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Łodzi.

Zabytki mechaniczne podzielić można na kilka kategorii. Sporym zainteresowaniem kolekcjonerów cieszą się pojazdy wojskowe, czyli różnego rodzaju łaziki czy motocykle wojskowe. - Zawsze powodzeniem u kolekcjonerów cieszą się pojazdy sportowe. Są też różnego rodzaju samochody turystyczne. Dużą grupę stanowią jaguary brytyjskie - jest to klasyk, jeśli chodzi o kolekcjonerów. Jest też grupa pojazdów amerykańskich. Zdarzają się również pojazdy rodzimej produkcji. W tej chwili na drogach nie spotkamy już nysy. Zdarzało się, że nyska była u nas zgłaszana do ewidencji zabytkowych pojazdów. Oczywiście takie wnioski uwzględnialiśmy, bo co jak co, ale własną myśl techniczną trzeba chronić. Zdarzają się również stare ciągniki, choć nie jest ich wiele - dodaje konserwator.

Aleksandra Stańczyk