- Prezentacja we wnętrzu świątyni odkrywa tajemnice świątyni związane ze zmianami bryły architektonicznej na przestrzeni wieków – mówi Paweł Kendra z piotrkowskiego Muzeum. - Zaprezentowana zastała również fotokopia obrazu cechowego z końca XVI w. ze zbiorów piotrkowskiego Muzeum, na której utrwalone zostało najstarsze przedstawienie nabożeństwa w najstarszym kościele parafialnym. Warto zwrócić też uwagę na fotokopie stron tytułowych druków synodalnych, Rytuału piotrkowskiego, czy Biblii przetłumaczonej na język polski przez Jakuba Wujka. Przekład ten ostatecznie zaaprobowany został na synodzie piotrkowskim w 1607 r. Pokazane zostały również fotografie z miejsc zupełnie niedostępnych, jakim jest wnętrze ossuarium znajdujące się pod kaplicą od strony północnej. 

Na przykościelnym parkanie zaprezentowana została natomiast wystawa plenerowa w postaci ilustrowanego kalendarium informującego o najważniejszych synodach oraz ich znaczeniu dla historii Państwa i kościoła w Polsce. - Zwyczaj odbywania w synodów kościelnych w murach piotrkowskiej fary zapoczątkował biskup Zbigniew Oleśnicki, który w 1435 r. zwołał zjazd duchowieństwa dla zaaprobowania prawa do tronu dla małoletniego syna Jagiełły – Władysława – wyjaśnia P. Kendra. - Tu uchwalano też podatki od dochodów kościelnych na potrzeby ojczyzny, podatki na rzecz reformy Akademii Krakowskiej, a także w celu walki z reformacją. W 1530 r. abp Jan Łaski zwołał synod w sprawie zaprowadzenia karności wśród duchowieństwa świeckiego i zakonnego. Poruszony został też problem szerzącej się reformacji. Kilka lat później zaakceptowano tu ostateczną redakcję wydania zbioru tzw. „Statutów Łaskiego”, a Marcin Kromer wygłosił mowę „O godnym sprawowaniu urzędu kapłańskiego” W 1551 r. w kościele farnym kardynał Stanisław Hozjusz ogłosił zarys „Confessio fidei catholicae christianae”. Potępione zostało wówczas dzieło Andrzeja Frycza Modrzewskiego „O naprawie Rzeczypospolitej” W 1577 r. przyjęte zostały uchwały soboru trydenckiego, które obowiązywać miały odtąd w całym kraju. W 1628 r. ostatni synod do Piotrkowa zwołał prymas Jan Wężyk. Wówczas Jan Foks, archidiakon krakowski, ułożył nowy rytuał kościelny zwany „piotrkowskim”.

Wystawy, które powstały, by podkreślić doniosłe znaczenie historyczne dawnego kościoła królewskiego w Piotrkowie, prezentowane będą do końca września.

(materiały: Muzeum Piotrków)