Piotrków bez smogu
Smog, który tak bardzo doskwiera nam w okresie zimowym powstaje między innymi w wyniku ogrzewania naszych mieszkań i domów złej jakości paliwem. Według danych Ministerstwa Środowiska w Polsce co roku w domowych piecach jest spalanych ponad 2 mln ton odpadów. W ten sposób z każdym kilogramem spalonych śmieci do naszej atmosfery są uwalniane ogromne ilości toksycznych substancji – gazy i pyły. Zatruwają one nasze organizmy, powodując szereg ciężkich chorób, takich jak astma oskrzelowa, alergie skórne i pokarmowe, czy nawet nowotwory. Mają również szkodliwy wpływ na nasze otoczenie – zatruwają ziemię i wody gruntowe. – Jeżeli palimy węglem to w powietrzu znajduje się dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, w ogóle tlenki azotu i pył zawieszony. Zarówno ten o średnicy ziaren poniżej 10 μm, jak i ten drobny, poniżej 2,5 μm. Natomiast jeżeli używamy do ogrzewania domu jakichś odpadów to dostają się do powietrza jeszcze inne substancje, są to rakotwórcze dioksyny, formaldehyd, może też być nawet cyjanowodór. Zależy co spalamy. Musimy mieć świadomość, że wtedy, gdy mamy bezwietrzną pogodę i jest mgła, spalając odpady dokładamy się jeszcze do pogorszenia jakości powietrza, którym oddychamy – mówi Marzanna Krzemińska, główny specjalista w dziale monitoringu środowiska w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Piotrkowie Trybunalskim.
Z kolei jak podaje Główny Inspektorat Ochrony Środowiska na swej stronie internetowej z powodu zanieczyszczonego powietrza ponad 70% ludności Polski (przeszło 27 mln osób) jest narażonych na ponadnormatywne stężenia benzo(a)pirenu, ponad 32,5% ludności (ponad 12 mln osób) jest narażonych na ponadnormatywne stężenia pyłu zawieszonego PM 10, a 14% Polaków (ponad 5 mln osób) jest narażonych na ponadnormatywne stężenia pyłu PM 2,5.
Sami siebie trujemy
Benzo(a)piren będący wielopierścieniowym węglowodorem aromatycznym, jest jedną z najbardziej toksycznych substancji występująca w smogu, która ma zdolność kumulowania się w żywych organizmach i jest rakotwórczy. Ponadto uszkadza układ krwionośny i odpornościowy, upośledza wątrobę, nadnercza i płodność. W Polsce większość benzo(a)pierenu w powietrzu, aż 80%, pochodzi z gospodarstw domowych. Co oznacza, że sami siebie trujemy.
Bezwzględny zakaz palenia śmieci
W Polsce obowiązuje bezwzględny ustawowy zakaz spalania odpadów w urządzeniach do tego nieprzystosowanych – ustawa z dnia 14 grudnia 2012r. O odpadach (D.U. Z 2013r., poz. 21 z późniejszymi zmianami). Nasze prawo wyraźnie określa, iż w domowych piecach nie wolno spalać takich rzeczy jak: plastikowe butelki po napojach, zużyte opony, przedmioty wykonane z tworzyw sztucznych, elementy drewniane pokryte lakierem, sztuczna skóra, opakowania po rozpuszczalnikach i środkach ochrony roślin, opakowania po farbach i lakierach, plastikowe torby z polietylenu, papier bielony związkami chloru z nadrukiem farb kolorowych. Spalając więc takie odpady w domowej instalacji grzewczej czy w ogródkowym ognisku świadomie narażamy siebie i sąsiadów na utratę zdrowia. W związku z powyższym przypadki spalania śmieci należy bezzwłocznie zgłaszać na Policję lub do Straży Miejskiej.
Niestety wśród Polaków wciąż panuje błędne przekonanie, iż informowanie odpowiednich służb o takim zakazanym procederze jest uznawane za donosicielstwo. Innym szkodliwym przekonaniem, z którym muszą borykać się obrońcy powietrza w naszym kraju jest przeświadczenie, że spalanie śmieci jest ekonomiczne. Spalanie odpadów to najgorsza, najdroższa i najbardziej szkodliwa dla zdrowia i środowiska naturalnego forma ich „zagospodarowania”. Po pierwsze paląc śmieci w piecu, niszczymy przewody kominowe poprzez odkładanie się w nich tak zwanej mokrej sadzy, co może być powodem zapalenia się instalacji i pożaru domu, a nawet zatrucia czadem. Ponadto domowe kominy nie posiadają filtrów więc produkują więcej zanieczyszczeń niż zakłady czy spalarnie odpadów. Po drugie wbrew pozorom wydajność energetyczna spalania śmieci jest niewielka.
Kilkaset litrów trucizn w powietrzu
Co podkreślają eksperci i ekolodzy spalenie kilograma polichlorku winylu (czyli tak popularnego PCV, z którego powstają butelki, wykładziny, folie czy otoczki kabli) sprawia, że powstaje aż 280 litrów chlorowodoru, który w połączeniu z parą wodną tworzy kwas solny. Z kolei przy spaleniu kilograma pianki poliuretanowej do powietrza emitowane jest aż 50 litrów cyjanowodoru, który tworzy z wodą truciznę – kwas pruski. Natomiast przy spalaniu w domowym piecu sklejek czy płyt wiórowych, do atmosfery dostaje się szkodliwy formaldehyd.
Grzywna lub areszt
Przypominamy więc, iż za spalanie śmieci poza spalarniami odpadów lub współspalarniami odpadów grożą kary: aresztu lub finansowa w wysokości nawet do 5000 zł. Natomiast jeżeli w wyniku spalania poza spalarniami odpadów występuje zagrożenie życia lub zdrowia innych osób albo pogorszenie stanu powietrza sprawca odpowiada za przestępstwo określone w art. 183 kodeksu karnego. Karą wówczas jest kara pozbawiania wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Materiał powstał na zlecenie Referatu Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta w Piotrkowie Trybunalskim przy udziale środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi w ramach projektu "Edukacja ekologiczna dla poprawy jakości powietrza w Piotrkowie Trybunalskim".
Źródła:
1.Materiały prasowe organizatorów akcji "Tworzymy atmosferę" za: http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-oddechowy/benzopiren-w-powietrzu-wplyw-na-organizm-czlowieka_44396.html
2.http://www.gios.gov.pl
3. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012r. O odpadach, D.U. Z 2013r., poz. 21 z późniejszymi zmianami
