Z cyklu „Piotrków bez smogu”
Osoby starsze i z chorobami układu krążenia
Duszność, bóle w klatce piersiowej, wzrost ciśnienia tętniczego krwi czy niemiarowa praca serca to dolegliwości, z którymi zazwyczaj borykają się osoby obciążone przewlekłymi chorobami układu krążenia. Niewiele z nich jednak zdaje sobie sprawę, że zanieczyszczone powietrze nie tylko nasila u nich te objawy, ale również pogłębia choroby. Smog, a dokładnie rzecz biorąc, niektóre składowe zanieczyszczonego powietrza, mogą wywoływać kurcze naczyń wieńcowych lub nasilony stan zapalny w pęcherzykach płucnych, co z kolei prowadzi do szybszego rozwoju miażdżycy. Szkodliwy wpływ smogu na nasz układ krążenia znany jest od wielu lat. Już podczas Wielkiego Smogu Londyńskiego w 1952 roku odnotowano znaczny wzrost umieralności wśród osób z chorobami serca i płuc, szczególnie wśród osób starszych. Dzieje się tak, ponieważ cząsteczki toksycznego pyłu zawieszonego inhalowane do płuc podczas procesu oddychania przenikają z pęcherzyków płucnych do układu krążenia przez co są rozprowadzane po całym organizmie, gdzie powodują negatywne skutki zdrowotne. I właśnie seniorzy, szczególnie, ci po 60. roku życia powinni uważać i ograniczać wychodzenie z domu w okresie, w którym przekroczone są normy zanieczyszczenia powietrza pyłami PM 10 i PM 2.5, ponieważ u nich te pyły mogą doprowadzić do wzrostu ciśnienia tętniczego krwi, wystąpienia niedokrwiennego udaru mózgu czy zawału mięśnia sercowego. Są też częstą przyczyną zaostrzenia niewydolności serca, wymagających hospitalizacji.
Co istotne i na co zwraca uwagę Polskie Forum i Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne, także osoby nieobarczone chorobami układu krążenia w okresie wzmożonego stężenia zanieczyszczonego powietrza mogą odczuwać przemijające bóle w klatce piersiowej, duszności czy zmniejszoną tolerancję wysiłku fizycznego.
Dzieci w grupie ryzyka
Według danych WHO w Polsce rocznie z powodu zanieczyszczonego powietrza umiera nawet 45 tys. osób, a 10% wykrywanych w naszym kraju nowotworów płuc to efekt fatalnej jakości powietrza. Pediatrzy zwracają uwagę, że dzieci są szczególnie narażone na szkodliwe skutki zdrowotne smogu. Dlaczego? Układ oddechowy u małego dziecka posiada krótkie i wąskie drogi oddechowe, w których zlokalizowanych jest szereg gruczołów śluzowych. Ponadto z racji faktu, że dzieci oddychają z większą częstotliwością i robią to głównie przez usta, wchłaniają więcej zanieczyszczeń. Podrażnienie dróg oddechowych u nich, wywołane czy to pyłami PM 10 lub PM 2.5 czy też infekcją, powoduje wytwarzanie nadmiaru śluzu, który w przypadku tak wąskich kanałów oddechowych może prowadzić do ich zatkania i wywołać u dziecka duszności czy świszczący oddech. A to już prosta droga do groźnego obturacyjnego zapalenia oskrzeli, ogólnego niedotlenienia organizmu oraz zwiększonego wysiłku serca. Szkodliwe substancje znajdujące się w zanieczyszczonym powietrzu są również przyczyną spadku odporności u dzieci, jak i astmy oraz alergii. Według ekspertów całodzienna ekspozycja dziecka na zewnątrz, w czasie gdy przekroczone są normy zanieczyszczenia powietrza, jest porównywalna do wypalenia przez nie 4 papierosów.
Przebywanie na zewnątrz w atmosferze smogu jest wyjątkowo groźne dla dzieci, które są obciążone takimi chorobami przewlekłymi jak: astma, mukowiscydoza i nadreaktywność oskrzeli oraz obarczone wadami serca. W ich przypadku drażniące działanie smogu prowadzi do zaostrzenia chorób oraz pogorszenia ogólnego stanu zdrowia.
Wpływ smogu na zdrowie płodu
Zanieczyszczone powietrze szkodzi nawet dzieciom w okresie płodowym. Mówi lekarz radiolog Katarzyna Przybył: – U kobiet w ciąży, ponieważ przekraczana jest ta bariera krew-łożysko, substancje toksyczne dostają się do rozwijającego się płodu, prowadzą do poronień, do przedwczesnych porodów i upośledzają rozwój. Wraz z krwią matki zanieczyszczenia dostają się do rozwijających się płodów. Takie dzieci rodzą się z niższą masą urodzeniową, cierpią na alergie, gorzej się rozwijają, w tym mają niższy iloraz inteligencji, są podatne na nawracające zapalenie płuc w okresie niemowlęcym.
Ponadto zawarte w smogu czynniki rakotwórcze mogą być deponowane w organizmie nienarodzonego dziecka, co w przyszłości może prowadzić do rozwinięcia się u niego nowotworów.
Źródła:
1. „Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie” Krakowski Alarm Smogowy za: www.polskialarmsmogowy.pl/files/artykuly/1346.pdf
2. www.polskialarmsmogowy.pl
3. www.ebobas.pl/artykuly/czytaj/1422/zdrowie/smog-dlaczego-jest-grozny-dla-zdrowia-dzieci-i-kobiet-w-ciazy
Materiał powstał na zlecenie Referatu Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta w Piotrkowie Trybunalskim przy udziale środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi w ramach projektu "Edukacja ekologiczna dla poprawy jakości powietrza w Piotrkowie Trybunalskim".
