Odzież robocza a obowiązki pracodawcy

Po pierwsze warto zaznaczyć, że zarówno odzież, jak i obuwie muszą być zgodne z normami określonymi w ustawie z dnia 12 września 2002 roku o normalizacji. Jeśli zaś chodzi o przypadki, w których pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi odzież i obuwie ochronne, są one następujące:

- kiedy odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu albo znacznemu zabrudzeniu,

- kiedy występują szczególne wymogi technologiczne, sanitarne albo bezpieczeństwa i higieny pracy.

Przypadki te są oczywiście wskazane w Kodeksie Pracy, a odzież opisana jest jako "środki ochrony indywidualnej". Oprócz sytuacji wymienionych powyżej, każdy pracodawca aktem wewnątrzzakładowym może wskazać stanowiska, gdzie wymagane będzie używanie odzieży ochronnej. Tak więc, wszyscy pracownicy powinni zdawać sobie sprawę z tego, że na podstawie zasad, w konkretnych przypadkach przysługuje im od pracodawcy odzież ochronna. Kiedy warunki te nie zostaną spełnione pracownikowi przysługuje roszczenie do pracodawcy o jej przydział.

Praca we własnej odzieży

Od opisanego wcześniej obowiązku dostarczenia obuwia oraz odzieży, ustawa przewiduje wyjątek. Pracodawcy mogą bowiem ustalać stanowiska, gdzie dopuszczane będzie używanie przez pracowników (za ich zgodą) własnej odzieży i obuwia roboczego. Muszą one jednak spełniać zawsze wymagania bezpieczeństwa oraz higieny pracy. Co ważne, wyjątek ten nie dotyczy:

- stanowisk pracy, gdzie wykonywane są działania związane z bezpośrednią obsługą maszyn czy innych urządzeń technicznych,
- prac powodujących intensywne brudzenie albo nawet skażenie odzieży i obuwia roboczego: środkami chemicznymi/promieniotwórczymi/ materiałami biologicznie zakaźnymi.

Jak widać, Kodeks Pracy dopuszcza przypadki, w których pracownicy pracują we własnych ubraniach, jednakże wtedy pracodawca ma obowiązek wypłacania takim pracownikom ekwiwalentu za zniszczone ubranie. Czyli, obowiązek przydzielania odzieży ochronnej zastąpiony jest tutaj obowiązkiem wypłacania ekwiwalentu za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego. Takie "odszkodowanie" jest możliwe, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:

1. Pracodawca określił w akcie konkretyzującym przydzielanie pracownikom odzieży oraz obuwia roboczego na konkretne stanowiska pracy, a także te stanowiska na których dopuszczalne jest używanie przez pracowników własnej odzieży i obuwia roboczego.
2. Pracownik wyraża zgodę na używanie swojej odzieży i obuwia roboczego w zamian za ekwiwalent pieniężny.
Przepisy prawne nie określają, co jaki czas trzeba wypłacać ekwiwalent. Ta kwesta powinna zostać ustalona między pracodawcą a pracownikami (lub ich przedstawicielem)

Odzież robocza - wytyczne dotyczące prania

Każdy pracodawca jest zobowiązany do tego, by prać, konserwować, naprawiać, odpylać i odkażać przydzielone pracownikowi odzież roboczą i obuwie. Kiedy jednak pracodawca nie jest w stanie zapewnić prania tejże odzieży, czynność tą może powierzyć swojemu pracownikowi. Wtedy temu ostatniemu przysługuje ekwiwalent pieniężny za pranie i konserwowanie odzieży ochronnej we własnym zakresie. Obliczanie kosztów prania odzieży (jakie zostały poniesione przez pracowników) nie jest określone prawne. Kiedy korzystają oni z usług pralni, na przykład chemicznej, pracodawca może zażądać okazania paragonu. Jednak gdy pranie odbywa się w domu, koszty powinny zostać ustalone już na początku współpracy, by później nie było żadnych nieporozumień. Warto zaznaczyć, że kiedy odzież w wyniku pracy uległa skażeniu środkami chemicznymi, promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, to niedopuszczalne jest powierzenie jej pracownikowi do prania, konserwacji, odpylania czy odkażania Jeśli zaś chodzi o to, przez jaki okres używa się danej sztuki odzieży ochronnej, ogólna zasada mówi o tym, że nie dłużej niż do czasu, gdy możliwa jest ich naprawa pozwalająca zachować cechy ochronne oraz użytkowe. Tak wyglądają ogólne zasady dotyczące obowiązku dostarczania przez pracodawcę odzieży ochronnej, które powinny znać obie strony.