Syrop glukozowo-fruktozowy - co to za substancja?
Syrop glukozowo-fruktozowy to tańszy w produkcji żywności substytut białego cukru (sacharozy), który powstaje ze skrobi kukurydzianej lub pszenicznej. Ze względu na wysoką użyteczność technologiczną jest powszechnie stosowany w przemyśle spożywczym. Na półkach sklepowych bardzo trudno jest znaleźć produkt, który nie został wytworzony z udziałem syropu glukozowo-fruktozowego, syropu kukurydzianego, czy „izoglukozy”.
W jakich produktach występuje syrop glukozowo-fruktozowy?
- Słodycze - cukierki, lody, sorbety, batony, żelki, galaretki, lizaki.
- Słone przekąski - chipsy, paluszki, chrupki, nachos.
- Wypieki - ciasta, ciastka, słodkie bułki, pieczywo, torty.
- Napoje - napoje owocowe, nektary, soki, syropy owocowe.
- Nabiał - napoje mleczne, słodkie jogurty, desery.
- Sosy - ketchup, musztarda i inne.
- Wędliny.
- Dania gotowe.
Producenci żywności są zobowiązani prawem do podania dokładnego składu produktu, dlatego przed zakupem należy sprawdzić jaka substancja słodząca została wykorzystana. Warto postawić na żywność ekologicznego pochodzenia i samodzielne przygotowywanie potraw. Pomocne może być także skorzystanie z oferty cateringów dietetycznych, które zapewniają zbilansowane, świeżo przygotowane posiłki. Catering dietetyczny w Łodzi, Warszawie, czy Krakowie to popularne rozwiązanie dla osób aktywnych zawodowo.
Jaki jest związek syropu glukozowo-fruktozowego na powstawanie chorób?
Badania wskazują na negatywny wpływ syropu glukozowo-fruktozowego na organizm człowieka i powstawanie tzw. zespołu metabolicznego, inaczej zwanego „syndromem X”.
Zespół metaboliczny to grupa czynników ryzyka wystąpienia chorób takich jak:
- otyłość;
- cukrzyca typu 2;
- miażdżyca naczyń krwionośnych;
- dyslipidemia;
- nadciśnienie tętnicze;
- dna moczanowa.
Rozwój tych schorzeń obok uwarunkowań genetycznych, jest spowodowany spożywaniem wysoko przetworzonej żywności i nieodpowiednim stylem życia.
Jak rozpoznać zespół metaboliczny?
- Podwyższona glikemia na czczo - powyżej 100 mg/dl;
- Zwiększony obwód pasa - u kobiet powyżej 80 cm, u mężczyzn powyżej 94 cm.
- Nadciśnienie tętnicze - spoczynkowe, skurczowe powyżej 130, rozkurczowe powyżej 85.
- Podwyższone stężenie trójglicerydów - powyżej 150 mg/dl.
- Obniżone stężenie frakcji HDL cholesterolu - u kobiet poniżej 50 mg/dl, u mężczyzn poniżej 40 mg/dl.
Zespół metaboliczny jest diagnozowany w momencie stwierdzenia trzech z pięciu zaburzeń.
Dlaczego syrop glukozowo-fruktozowy wpływa na powstawanie zespołu metabolicznego?
Fruktoza i glukoza mają taki sam sumaryczny wzór chemiczny (C6H12O6) i metabolizowane są w wątrobie, jednak proces ten zachodzi w inny sposób. Fruktoza różni się od glukozy również tym, że nie oddziałuje na hormon głodu produkowany w żołądku – grelinę i nie stymuluje wzrostu poziomu insuliny po spożytym posiłku. W związku z tym nie wytwarza się inny hormon - leptyna, a mózg nie dostaje informacji, że jesteśmy syci. Co za tym idzie, istnieje ryzyko przyjęcia większej ilości kalorii wraz z pożywieniem, niż wynika to z rzeczywistego zapotrzebowania organizmu.
Fruktoza spożyta w nadmiarze może również przejść w inne związki, będące prekursorami kwasów tłuszczowych, m.in. pirogronian, acetylo-CoA. Z tego ostatniego powstaje malonylo-CoA, który aktywuje powstawanie tkanki tłuszczowej, a do tego hamuje spalanie tłuszczy, co może prowadzić wzrostu stężenia VLDL cholesterolu. Przez to dochodzi zwiększonej do syntezy trójglicerydów i niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Inne procesy związane z nadmierną ilością fruktozy powodują wzrost produkcji kwasu moczowego, co wpływa na ryzyko powstawania dny moczanowej. Ograniczona zostaje także synteza tlenku azotu i co prowadzi do nadciśnienia tętniczego.
Wysokie spożycie przetworzonej żywności to tylko jeden z czynników, który wpływa na problemy zdrowotne. W celu zachowania dobrej kondycji organizmu należy wprowadzić nie tylko zasady zbilansowanej diety, ale też zadbać o aktywność fizyczną organizmu i właściwą regenerację.
