W 2019 roku wśród dzieci 20% dziewczynek i 31% chłopców miało nadwagę, natomiast 5% dziewczynek i 13% chłopców było otyłych. Około 30% dzieci w wieku 8 lat pije słodkie gazowane napoje co najmniej raz w tygodniu, aż 67% nastolatków pije słodzone napoje energetyczne. Według NCD Risk Factor Collaboration (NCD – RiSC) 3 NA 5 Polaków ma nadwagę, a 1 na 4 jest otyły.
Wysokie spożycie cukru dodanego, a zwłaszcza napojów słodzonych prowadzi nie tylko do rozwoju otyłości i cukrzycy. W schorzeniach tych podwyższeniu ulega ciśnienie krwi, dochodzi do rozwoju zaburzeń lipidowych (podwyższa się zwłaszcza stężenie triglicerydów). Te choroby przyśpieszają rozwój miażdżycy, prowadząc do przedwczesnych incydentów sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca i udar mózgu.
Umieralność związana z otyłością wynika przede wszystkim ze znacznie częstszego występowania chorób sercowo-naczyniowych: nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, choroby niedokrwiennej serca, serca płucnego, zatorowości płucnej, udarów mózgu i żylaków kończyn dolnych. Otyłość to po paleniu najważniejszy czynnik, który zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe. Ryzyko rozwoju raka rośnie proporcjonalnie wraz ze wzrostem ilości tłuszczu w organizmie. Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko rozwoju gruczolakoraka przełyku, raka jelita grubego i odbytnicy, nerki, trzustki, błony śluzowej macicy i piersi u kobiet po menopauzie. Dla przykładu ryzyko raka jelita grubego i odbytnicy wzrasta o 15 proc. u osób z nadwagą i o 32 proc. u osób otyłych w porównaniu do osób z prawidłową masą ciała (Źródło: Kodeks walki z rakiem).
Cukier nie krzepi tylko sprzyja chorobom cywilizacyjnym. Nadciśnienie, choroba wieńcowa, otyłość, cukrzyca to również efekt nadmiernego spożycia cukrów. Dlatego zalecam swoim pacjentom przechodzenie na dietę niskowęglowodanową, co może korzystnie zmienić bieg ich życia - mówi dr hab. Konrad Szosland z Kliniki Endokrynologii i Chorób Metabolicznych ICZM.
Nadmierne spożycie cukru sprzyja rozwojowi raka. Niemiecki biochemik Otto Heinrich Warburg odkrył, że metabolizm nowotworów złośliwych jest uzależniony w znacznym stopniu od poziomu glukozy w organizmie, za co otrzymał w 1931 r. nagrodę Nobla. Otyłość, spowodowana między innymi nieprawidłową przemianą glukozy, jest czynnikiem ryzyka powstawania raka jelita grubego; u pacjentów onkologicznych - pogarsza tolerancję leczenia, a w konsekwencji rokowanie. Zalecenie unikania spożycia cukru ujęto jako jedną z 12 zasad w Europejskim Kodeksie Walki z Rakiem - dodaje dr Beata Chmielewska-Pytka z WWCO i T im. M. Kopernika w Łodzi, kierownik Pracowni Edukacji Zdrowotnej, lekarz Oddziału Radioterapii i Onkologii Ogólnej.
Nadmiar cukru w diecie to poważne konsekwencje dla zdrowia i obciążenie finansowe dla pacjentów i budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia. Na cukrzycę choruje już prawie 3 mln Polaków. Całkowity, roczny koszt leczenia cukrzycy w Polsce to nawet 7 mld zł. W Łódzkiem wydatki NFZ na grupy leków stosowanych w chorobach sercowo – naczyniowych oraz cukrzycy pochłonęły ok. 33 % refundacji aptecznej w 2019 roku! Na leki stosowane w leczeniu cukrzycy ŁOW NFZ wydał ponad 108 mln zł., np. w tym na różnego rodzaju insuliny ŁOW NFZ przeznaczył prawie 52 mln zł.
Walka z otyłością i nadwagą u Polaków to nie tylko podatek cukrowy, ale przede wszystkim edukacja i promocja zdrowego stylu życia. Pracownicy Łódzkiego NFZ przez cały rok 2019 prowadził kampanię pod hasłem #NieCukrz. Organizowali prelekcje poświęcone zgubnym skutkom nadużywania cukru, podczas Śród z profilaktyką na Sali obsługi w Łodzi można było zmierzyć poziom cukru we krwi i otrzymać zdrową dietę DASH z portalu diety.nfz.gov.pl . Bezpłatny portal z dietami stworzony przez NFZ ma już 0,5 mln użytkowników.
Jak zaznacza prezes NFZ wprowadzenie podatku cukrowego ma przede wszystkim cel prozdrowotny, a nie fiskalny.
Zależy nam na efektach, które osiągnięto w innych państwach, czyli trwałej zmianie zwyczajów żywieniowych. Wpływy z tej opłaty zostaną przeznaczone na leczenie, ale przede wszystkim będą oddziaływać na zachowania konsumenckie istotne dla zachowania zdrowia, na czym nam najbardziej zależy - podsumowuje Adam Niedzielski.
Przyszłoroczne statystyki pokażą, czy udało się osiągnąć ten cel.
źródło: NFZ w Łodzi.
