Piotrkowskimi śladami powstania styczniowego

Poniedziałek, 22 stycznia 20245
22 stycznia to data, którą uważa się za moment wybuchu powstania styczniowego. Był to niezwykle ważny niepodległościowy zryw, a swoją historię związaną z tymi wydarzeniami ma także Piotrków Trybunalski.
Fot. K. Rudzki Fot. K. Rudzki

W Piotrkowie wszystko zaczęło się 23 stycznia 1863 roku na dzisiejszym Starym Cmentarzu. Tego dnia nad mogiłą 19-letniego Walentego Wosińskiego odczytano manifest Rządu Narodowego wzywający do walki z caratem. Piotrków był niezwykle istotnym miejscem w trakcie powstania styczniowego, choć wielu walk tutaj nie prowadzono. 

Piotrków był bardzo ważnym miastem dla Rosjan. Musimy pamiętać o tym, że tutaj znajdował się węzeł kolejowy i był on bardzo dobrze pilnowany. Był tutaj silny rosyjski garnizon. Z tego względu działania operacyjne kierowane były na inne miejscowości, np. Radomsko czy Tomaszów. Silna rosyjska obecność w Piotrkowie w tamtym czasie spowodowała, że właśnie w naszym mieście zaborcy zorganizowali więzienie - mówi Błażej Cecota z Centrum Informacji Turystycznej.  

De facto więzienia były wówczas dwa. Jedno z nich znajdowało się w tzw. cytadeli, czyli czerwonej kamienicy w Rynku Trybunalskim. W tym miejscu były także pokoje przesłuchań. Drugie więzienie, gdzie panowały jeszcze gorsze warunki, zorganizowano w wieży trybunalskiej przylegającej do miejskiego ratusza. 

 Przesłuchania były bardzo okrutne. Rosjanie tak mocno bili powstańców, że część z nich decydowała się na popełnienie samobójstwa. Mamy zanotowane przypadki dwóch osób, które nie chcąc dłużej cierpieć i prawdopodobnie ujawnić także powstańczych tajemnic, wyskoczyli z okien tego więzienia - wspomina Błażej Cecota. 

W trakcie trwania powstania styczniowego rosyjscy zaborcy zorganizowali w Piotrkowie pokazową egzekucję osób, które podjęły z nimi walkę. 

Skazańcy zostali w kolumnie wyprowadzeni z więzienia i wyruszyli przez miasto na miejsce, gdzie ich zabito. Z Rynku Trybunalskiego przeszli przez dzisiejszy plac Czarnieckiego oraz dzisiejsze ulice Wojska Polskiego i Wiejską, aż do błoni w okolicach cmentarza żydowskiego. Z dostępnych relacji wynika, że Rosjanie nie przewidzieli reakcji Polaków na tę egzekucję. Mieszkańcy miasta gromadzili się przed powstańcami i stawali na drodze tego konduktu. W ten sposób oddawali cześć tym ludziom - wspomina Błażej Cecota. 

Na błoniach przed cmentarzem żydowskim skazańcy zostali przywiązani do słupów nad dołem, który został tam wykopany. Następnie rozstrzelani i wrzuceni do tego dołu. Po latach zostali ekshumowani. 

W jednych relacjach mamy informację, że ta ekshumacja miała miejsce już w trakcie I wojny światowej, kiedy pojawiły się tutaj Legiony Polskie. Z innych z kolei wynika, że została ona dopiero zakończona w okresie międzywojennym, a stało się to za sprawą działalności Michała Rawity Witanowskiego. Tę postać warto wspomnieć także z innego powodu. To właśnie Michał Rawita Witanowski był inicjatorem powstania pomnika, który znajduje się na piotrkowskim cmentarzu. Ten pomnik został społecznie wybudowany i powstał dzięki zbiórce mieszkańców - wskazuje kierownik piotrkowskiego CiT. 

Fot. K. Rudzki

 

Warto dodać, że upadek powstania styczniowego oznaczał także reperkusje dla mieszkańców Piotrkowa. Jedną z nich była kasata zakonów, które tutaj funkcjonowały. Z miasta zniknęli dominikanie, dominikanki oraz bernardyni.

W pierwszych latach po powstaniu klasztor bernardyński był używany jako więzienie. W miejscu gdzie znajdowały się domnikanki powstała szkoła, a kościół dominikański przeszedł pod opiekę jednej wówczas parafii, która znajdowała się w piotrkowskiej Farze i zaczął niszczeć.

 

Pamięć o powstaniu styczniowym i bohaterach tego zrywu była niezwykle silna w czasach II RP. Wówczas kombatanci tej walki byli otaczani powszechnym szacunkiem, ale mogli także liczyć na świadczenia i pomoc państwa.  


Zainteresował temat?

3

0


Zobacz również

reklama

Komentarze (5)

Zaloguj się: FacebookGoogleKonto ePiotrkow.pl
loading
Portal epiotrkow.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zamieszczanych przez użytkowników. Osoby komentujące czynią to na swoją odpowiedzialność karną lub cywilną.

Uffo ~Uffo (Gość)23.01.2024 00:35

Uczyć młodzież prawdziwej historii naszego kraju a nie lewactwa bo teraz nasi pradziadkowie w grobach się przewracają jak widzą co się dzieje z krajem

33


go?ć_gość ~go?ć_gość (Gość)23.01.2024 07:19

Kawałek historii naszego miasta i refleksja, że to "Ludzie ludziom zgotowali ten los" Z.N.

30


reklama
reklama

Społeczność

Doceniamy za wyłączenie AdBlocka na naszym portalu. Postaramy się, aby reklamy nie zakłócały przeglądania strony. Jeśli jakaś reklama lub umiejscowienie jej spowoduje dyskomfort prosimy, poinformuj nas o tym!

Życzymy miłego przeglądania naszej strony!

zamknij komunikat