Do piotrkowskiej izby przyjęć w szpitalu na ul. Rakowskiej trafiają dziewczęta i chłopcy w różnym stanie upojenia alkoholowego. Najmłodsze z nich miało 11 lat, a we krwi ponad 2 promile alkoholu. Sytuacje takie nasilają się w okresie wakacyjnym.
We wszystkich podobnych przypadkach policja ustala, kto sprzedał nieletnim alkohol. W ciągu ostatnich dwóch lat piotrkowskiej policji udało się odnaleźć kilkunastu sprzedawców łamiących prawo. Za taki czyn grozi do dwóch lat więzienia.
Piotrków zastanawia się, jak zahamować negatywną tendencję wśród młodzieży. Picie jest w modzie. Co zrobić, żeby to zmienić? Być może odpowiedzą na to ankiety przeprowadzone w tym roku w piotrkowskich szkołach.
Nikt nie ma wątpliwości, że picie alkoholu, zwłaszcza w młodym wieku, prowadzi do całego szeregu groźnych skutków, z których najbardziej dotkliwe jest uzależnienie od niego. O tym wiedzą wszyscy, a mimo to piją. Pije również młodzież. Także ta piotrkowska. – Wszystkie kampanie, które informują, przestrzegają i odradzają picie alkoholu, były kiedyś skuteczne. Teraz z pewnością też są, ale dodatkowo w dzisiejszych czasach traktowane są jako instruktaże. W pewnym sensie, im więcej o spożywaniu alkoholu się mówi, tym bardziej prowokuje się młodzież do jego próbowania. Obecnie należy zastanawiać się nie nad tym, czy młodzież pije i ile pije, ale nad tym, dlaczego pije, jakie są tego powody. Gruntownie zanalizujemy wówczas przyczyny spożywania alkoholu przez młodych ludzi z terenu Piotrkowa – mówi dr Joanna Łuczak z Filii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Piotrkowie.
Ilu młodych pije?
Poprzednie badania abstynencji piotrkowskich uczniów odbyły się w 2007 roku, jednak, jak zaznaczają osoby nadzorujące projekt, były mniej szczegółowe niż te, których wyniki będzie można analizować za kilka miesięcy. Ankietowani byli w wieku 12 - 18 lat, przy czym niemal sto procent z nich w wieku 12 - 16 lat. Do spróbowania alkoholu przyznało się niemal 70% z nich. Przerażający może być fakt, że dzieci próbują sięgać po alkohol już poniżej siódmego roku życia. Zadeklarowało to 3,5% badanych, ponad 8% ankietowanych spożywało alkohol przed 9 rokiem życia. A największa grupa osób “próbujących” znajduje się w przedziale wiekowym między 10 a 12 rokiem życia.
- Wyniki przeprowadzonej analizy dają pewien obraz zjawiska spożywania alkoholu wśród piotrkowskiej młodzieży – stwierdza dr Joanna Łuczak z piotrkowskiej filii UJK. Znacznie więcej będzie można jednak na ten temat powiedzieć, kiedy będziemy dysponować najświeższymi badaniami. Przede wszystkim dlatego, że obie analizy będzie można odpowiednio porównać – dodaje..
Piotrkowska młodzież nie tyle próbuje alkohol, ale tworzy z niego element towarzyszący przy specjalnych okazjach i jest to grupa 34% badanych. Wśród wszystkich nastolatków przyznających się do picia 16% deklaruje, że tylko raz w życiu spróbowało alkoholu. Często pije ponad 5% młodzieży. Z pewnością nie są to pocieszające dane. Poza tym to właśnie alkohol stanowi najchętniej stosowany rodzaj używki wśród piotrkowskiej młodzieży. Dr Łuczak zaznacza, że wzrost liczby pijących najbardziej obserwuje się wśród dziewcząt. A ogólny poziom osób spożywających alkohol w młodym wieku jest już chyba na tyle duży, że nie należy spodziewać się jego wzrostu.
Incydenty pod wpływem
Wolny czas z puszką piwa w ręku, zwłaszcza w ręku nieletniego, zwykle nie równa się dobrej zabawie, ale najczęściej łamaniu prawa. Jak informuje nadkom. Tomasz Jędrzejczyk, naczelnik Wydziału Prewencji KMP w Piotrkowie Trybunalskim najczęstszą przyczyną interwencji jest głośne zachowanie się młodzieży w godzinach wieczorno-nocnych. - Młodzież spożywa alkohol, przy czym często zakłóca ład i porządek publiczny, jak również zaśmieca teren, na którym przebywa, dokonuje uszkodzenia mienia. Patrol policji wzywają najczęściej mieszkańcy osiedli, ale również posesji. Miesiące letnie charakteryzują się zwiększeniem liczby interwencji, których przyczyną jest negatywne zachowanie młodzieży przesiadującej na skwerkach, placach i boiskach. Młodzież najczęściej wybiera miejsca, gdzie jest dla patroli mniej widoczna. W okresie wakacyjnym zwiększa się również liczba nieletnich odpoczywających nad brzegami Zalewu Sulejowskiego, zbiornika Cieszanowice, lub Bugaj. Przebywając poza domem i bez nadzoru prawnych opiekunów, młodzi ludzie z pewnością częściej spożywają alkohol.
Policja obserwuje, że osoby te są coraz młodsze. - Obniżanie się wieku inicjacji alkoholowej jest zjawiskiem obserwowanym od kilku lat w naszym kraju i nasila się w okresie letnim. Odnotowywane są przypadki spożywania alkoholu przez młodzież w wieku gimnazjalnym, tj. w wieku 14 - 16 lat.
Co grozi młodzieży za spożywanie alkoholu? Naczelnik Wydziału Prewencji KMP w Piotrkowie Tomasz Jędrzejczyk odpowiada krótko. - Nietrzeźwych nieletnich policja oddaje pod opiekę prawnych opiekunów. W szczególnych przypadkach trafiają oni do Policyjnej Izby Zatrzymań, a w przypadku stanu upojenia alkoholowego - do placówek medycznych. Nieletni odpowiadają na zasadach określonych w Ustawie o nieletnich, (nie podlegają oni karze w rozumieniu prawa karnego), stosowane są wobec nich środki wychowawcze. Policja po ujawnieniu nietrzeźwego nieletniego fakt ten odnotowuje, następnie informuje Sąd Rodzinny o ujawnieniu przejawu demoralizacji, a ten stosuje odpowiednie środki.
Czy nie będą zaglądać do kieliszka?
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych opublikowała wyniki badania wzorów konsumpcji alkoholu w Polsce, które zostało zrealizowane latem 2008 roku. Z badania wynika, że Polacy piją znacznie mniej alkoholu niż trzy lata temu (średnie roczne spożycie alkoholu wynosi 3,5 litra, podczas gdy w 2005 roku było to 4,3 l).
Wyniki ogólnopolskich badań ankietowych ESPAD - 2003 pokazują, że zjawisko spożywania alkoholu wśród młodzieży jest dość szerokie. 65,8% piętnastolatków piło alkohol w ciągu ostatnich 30 dni od dnia badania. A 29,2% z nich upiło się w tym samym okresie. Jeszcze większa liczba spożywających alkohol znajduje się w grupie siedemnastolatków. 78,9% z nich w okresie ostatnich 30 dni od badania spożywało alkohol, w tym 37,2% w tym samym okresie zdążyło się upić.
Jaka jest skala zjawiska wśród piotrkowskiej młodzieży, wstępnie wiadomo. Nie wiadomo jednak jeszcze, czy tendencja jest wzrostowa, czy malejąca.
Pełnomocnik prezydenta ds. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, zdrowia i pomocy społecznej Marek Krawczyński informuje, że w Piotrkowie monitoruje się nie tylko alkoholizm, ale i inne patologie, jak na przykład narkomanię. - Od przełomu maja i czerwca we współpracy z piotrkowską filią Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Kochanowskiego w Kielcach realizujemy naukowy projekt badawczy pod nazwą “Zachowania ryzykowne dla zdrowia wśród dzieci i młodzieży w Piotrkowie Trybunalskim”. Jeszcze przed wakacjami studenci zebrali anonimowe ankiety wśród około ośmiuset uczniów. Badania te mają pomóc w określeniu obszarów patologii, a w konsekwencji, w opracowaniu programu profilaktycznego.
- To pierwsze tak gruntowne badania naukowe. Wcześniej nie prowadzono w Piotrkowie podobnych analiz porównawczych. Dlatego dopiero teraz będziemy mogli ocenić, czy mamy do czynienia z tendencję wzrostową, czy malejącą jeśli chodzi o picie alkoholu przez młodzież. Wyniki poznamy jesienią tego roku – zaznacza Marek Krawczyński.
W Piotrkowie stosuje się również szkolne programy zapobiegania zjawisku spożywania alkoholu wśród młodzieży szkolnej. W szkołach ponadgimnazjalnych jest to program “Noe”, w gimnazjach “Debata”. - Ponadto w szkołach organizowane są sportowe zajęcia pozalekcyjne, których celem jest pokazanie młodzieży aktywnych form spędzania czasu wolnego bez sięgania po używki.
Corocznie opracowywany jest Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla Miasta Piotrkowa Trybunalskiego. Cel główny programu brzmi: “Wychowanie w trzeźwości i przeciwdziałanie alkoholizmowi oraz jego skutkom”. Program jest głównym wyznacznikiem dla miasta w kwestiach dotyczących działań na rzecz minimalizowania zjawiska alkoholizmu.
Członkowie Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wizytują punkty detaliczne znajdujące się na terenie Piotrkowa Trybunalskiego. Osoby kontrolujące skupiają uwagę przede wszystkim na tym, czy w danym sklepie umieszczane są informacje dotyczące zakazu podawania alkoholu nieletnim i osobom nietrzeźwym. Każdy przypadek sprzedaży alkoholu niepełnoletnim grozi odebraniem zezwolenia na sprzedaż alkoholu.
Janusz Kaczmarek
